نامگذاری خیابان‌ها، میدان ها و‌معابر هر شهر متکی بر چه شاخص‌ها و‌اصولی است؟
صدای جنوب:
نام یک مکان هویت‌بخش و یا تقویت‌کننده عناصر هویتی و احساس تعلق شهروندان مخاطب (ساکن یا عابر) است. تجمیع اسامی معابر و میادین یک شهر نیز هویت کلان آن شهر را نمایان می‌سازد.
دکتر رجب زاده در این باره می گوید: «عمل نامگذاری در سطح یک جامعه و گروه، مبین گرایش های جمعی موجود در آن جمع است و میتوان براساس تغییر در روند نامگذاری و تحول در نامها در مورد تحول و تغییر آن جامعه قضاوت کرد.»
نام ها و اسامی به عنوان «شاخص» و بیانگر «واقعیت اجتماعی» می توانند مورد بحث قرار گیرند. شاخصی برای معرفی فرهنگ، ادبیات، سبک زندگی، رفتار، گفتار، تاریخ و فضای کلی یک اجتماع شهری، که بیانگر و مبین واقعیات زندگی آن اجتماع میباشد. لذا نام یک خیابان، میدان، کانون، مدرسه، مسجد، محله و… فقط یک نام خالی نیست، بلکه یک محتوای ایدئولوژیک را به مخاطب منتقل می کند. میتوان گفت گاهی فرهنگ، تاریخ و عقاید نیز با همین اسامی به مخاطب رسانده میشود.
طبق ماده۷۱ قانون تشکیلات، وظایف و اختیارات و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران «تصویب نامگذاری معابر، میادین، خیابان‌ها، کوچه و کوی در حوزه شهری و همچنین تغییر نام آنها با رعایت مقررات مربوط از وظایف شورای شهر است.»
حال باید از شورای شهر و شهرداری محترم شهر انتظار داشت تا با توجه به ابعاد و واقعیات اجتماعی و فرهنگی هر شهرستان، خیابان‌ها و اماکن را نامگذاری و یا بازنامگذاری نمایند.
بحث در موضوع نامگذاری های هر شهر از چند مقوله مهم جدا نمیباشد؛ از جمله یکی مقوله فرهنگ بومی، دیگری مقوله الگو و اسوه و نخبه پروری در آن منطقه.
حال به تعریف مختصر این مقوله ها می پردازیم.
فرهنگ آن چیزی است که مردم با آن زندگی می‌کنند. فرهنگ ازآنِ مردم است.
«تایلور» در تعریف فرهنگ می گوید: «فرهنگ عبارت است از مجموعه پیچیده‌ای از دانش‌ها، باورها، هنرها، قوانین، اخلاقیات، عادات و هرچه که فرد به عنوان عضوی از جامعه خویش فرامی‌گیرد.» هر منطقه از کشور می‌تواند فرهنگ متفاوت و یا گاهأ مستقل با دیگر مناطق آن کشور داشته باشد. فرهنگ به وسیلهٔ «آموزش»، به نسل بعدی منتقل میشود؛ در حالی که ژنتیک به وسیلهٔ وراثت منتقل میشود.
فرهنگ یک سیستم باز، پویا و زنده است که تغییر در هر یک از اجزای خرد آن، می‌تواند بر تمامی جنبه های حیات آن کل، اثر بگذارد.
الگو و اسوه نیز از مفاهیم مهم روانشناسی و تربیت میباشد. انسان ها و جوامع، از طریق الگوها هویت خویش را می‌یابند و آن را تقویت می‌کنند و ارزش های مختلف آن جامعه از طریق الگوها در اذهان مردم نهادینه میشود.
شهرستان لنده به عنوان قدیمی ترین نقطه شهرنشینی استان کهگیلویه و بویر احمد، دارای فرهنگ بومی مختص به خود و بخصوص آداب مهربانی و قلم به دستی ایل طیبی است؛ فرهنگی با چهره های شاخص علمی، هنری و ادبی.
اما آن چیزی که امروزه از فضای کلی شهر لنده برای نسل های جدید شهر اعم از کودک، نوجوان و جوان برداشت می شود، یک شهر بدون شخصیت های الگو، شاخص و اثرگذار میباشد.
نوجوان لنده ای که امروزه نمیداند تاریخ شهر و دیارش چیست، فرهنگ بومی اش چیست، بزرگان قومش کدام هستند، چه انتظاری داریم که در ادامه زندگی خود برای خدمت در منطقه اش بماند و یا حتی بعد از مهاجرت، به زادگاهش افتخار کند!!!
هویت افزایی نسل های جدید در کنار معرفی شخصیت ها و فرهنگ عمومی کشورمان، نیاز به تکمیل شدن با استفاده از معرفی فرهنگ و چهره های شاخص ایل و دیارمان دارد. نوجوانی که امروز نداند از زادگاهش با همین شرایط چه افراد بزرگی رشد کرده اند، کجا فعل توانستن و خواستن را باور می کند؟!!
در شهرستان لنده ریزفرهنگ های زیبایی هستند که در حال فراموشی هستند.
شخصیت های شاخصی که دیگر شهرستان ها برای نام آن ها و معرفی آن ها دست و پا می زنند ولی در شهرستان زادگاهش نامش هیچ خریداری ندارد. همه ما بارها از غریبه پرستی خودمان گفتیم و قلم زدیم، ولی ناخواسته ندانستیم که جهت معرفی چهره های شاخص شهرمان نیز کوتاهی کردیم و دغدغه ای در اینباره نداشتیم و ترس از اعتراض و مقایسه دیگران نیز همیشه چهره های شهرمان را چه در زمان زندگیشان و چه بعد از وفات یا شهادت در انزوا قرار داده است.
اینک شخصیت های شاخصی مانند سردار شهید هدایت اله طیب(دانشجوی دانشگاه فلوریدای آمریکا، که بدون شک اغلب ما نمی دانیم که زادگاه و گلزار ایشان در شهرستان لنده قرار دارد) ،سردار شهید جان محمد کریمی، شهید محمد سهرابی ثانی، سردار شهید قدرت اله رستم پور ، خانواده محترم حسین پناهی، زنده یاد نوذر قدیمی و سایر نخبگان و چهره های شاخص ایلمان که همگی نماد غرور، شجاعت و فرهنگمان هستند، جایی در ورودی شهر، بلوارها، دیوارنویسی ها ، پارک ها ، اماکن و میادین شهرمان ندارند. در فضای شهر خبری از هنر تعزیه نیست، خبری از قلم به دستی ایل طیبی نیست، خبری از دلاورمردی های ایل طیبی در حماسه پدخندق وجود ندارد.
تقدیر و تشکر داریم از مجموعه شهرداری و شورای اسلامی شهرمان برای نامگذاری کوچه ها و خیابان های فرعی به نام شهدا(حرکت مرسومی که در تمام شهرهای کشور انجام می شود)، اما بدون شک بالاتر از نام کوچه های فرعی، خیابان ها ، میادین و پارک ها ماندگاری بیشتری در اذهان دارند.
انتظار می رود مجموعه شهرداری و شورای اسلامی محترم، با بازنگری و پیگیری های خود، در نامگذاری اماکن شهرمان به گونه ای عمل نمایند که معلوم گردد اینجا لنده است، چه بزرگانی دارد و چه فرهنگی.
ناگفته نماند که نامگذاری اماکن به نام چهره ها و فرهنگ هر منطقه فقط مقدمه ای است برای معرفی این فرهنگ و چهره ها؛ و یقینأ کافی نیست. قلم زنی، تدوین کتاب، برگزاری همایش و یادبود برای آنان، گفتمان سازی و… مکمل معرفی شخصیت های برتر هر شهر و منطقه است.
شهروند لنده ای
