از شاهنامه و داستان نیز که بگذریم از خوراکی محبوب مردم کهگیلویه و بویراحمد در شب چله نمی توان گذشت؛ شب یلدا را بدون خوراکی نمی توان سپری کرد مردم این استان۲ غذا را در این شب پخت می کنند، یکی آش دوغ و دیگری آش ماش است، آجیل های شب یلدا نیز جای خود را دارند.
پایگاه خبری صدای جنوب:
پایگاه تحلیلی خبری صبح زاگرس در گزارشی با عنوان «چاله گرم کنون» مردم کهگیلویه و بویراحمد در شب یلدا/«گندم برشته» و «آش دوغ» پای ثابت شب های یلدا مردم استان، به بررسی آداب محلی شب چله پرداخته است.
مردم این استان در شب یلدا که به «چاله گرم کِنون» معروف است تلاش می کنند اجاق خانه گرم باشد و از غذاهای گرم استفاده می کنند تا سرمای زمستان را کمتر احساس کنند یار یار خوانی و نی زدن خانواده ها در کنار هم یلدا را زیبا تر می کند.
پاییز در حال تمام شدن است، زردی فصل پاییز می خواهد جای خود را به سفیدی زمستان بدهد، در پایان پاییز و آغاز زمستان شب چله را در پیش داریم که همان شب یلداست این شب با تفاوت یک دقیقه ای که با دیگر شب ها دارد به عنوان طولانی ترین شب سال نامگذاری شده است.
شب یلدا بهانه ای است تا در این شب صله رحم که همواره مورد تاکید ائمه اطهار بوده است به جای آورده شود، در حقیقت در این شب مردم کمی خوشحال تر و پر شور تر هستند چرا که هم دورهمی های بیشتری دارند و هم یادی از گذشته ها می کنند.
هر استانی آداب و رسومی دارد؛ در این شب مراسم های خاصی دارند که در خانواده ها اجرا می شود، کهگیلویه و بویراحمدی ها نیز که مردمی لر زبان هستند در این شب رسومات خاصی دارند که باعث می شود این شب یکی از به یاد ماندنی ترین شب ها در طول سال باشد.
در برخی از آداب و رسوم ایران باستان این شب را به نام شب چله نیز می شناسند که مادر بزرگ ها و پدر بزرگ های این استان شب چله را بیشتر از شب یلدا بر زبان می آورند، آتش روشن کردن و نشستن دور این آتش از قدیم ها رسم بوده است و هنوز هم در میان برخی از خانواده ها دیده می شود یکی از اهداف این آتش روشن کردن دوری از اهریمن و زنده داری یک خانواده است.
خانواده های کهگیلویه و بویراحمدی شب یلدا را به واسطه داستان ها و دورهمی هایش می شناسند افسانه هایی که توسط پدربزرگ ها نقل می شود و کودکان و بزرگترها برای شنیدن این داستان ها سر تا پا گوش می شوند.
یکی دیگر از زیبایی های این شب داستان سرایی مادر بزرگها برای نوه ها است، در ایام قدیم با جمع شدن نوه ها دور مادر بزرگ، او برایشان از متیل ها و داستان های باستانی سخن به میان می آورد و آنها را مجذوب این داستان سرایی ها می کرد که تا سالها در ذهن خردسالان جاری باشد و بماند.
در میان این دورهمی های شب یلدا رسمی نیز وجود دارد که از قدیم وجود داشته و طرفداران زیادی دارد آن هم شاهنامه خوانی است گاهی در میان خانواده های کهگیلویه و بویراحمدی و در میان دورهمی ها فردی که صدای بهتری دارد شاهنامه را باز می کند و جذاب ترین بخشش را با صدای بلند برای بقیه می خواند.
از شاهنامه و داستان نیز که بگذریم از خوراکی محبوب مردم کهگیلویه و بویراحمد در شب چله نمی توان گذشت؛ شب یلدا را بدون خوراکی نمی توان سپری کرد مردم این استان۲ غذا را در این شب پخت می کنند، یکی آش دوغ و دیگری آش ماش است، آجیل های شب یلدا نیز جای خود را دارند.
البته مردم کهگیلویه و بویراحمد نیز برای این شب آجیل خاص خودشان را دارند که همان گندم برشته است؛ گندم را چند روز در آب نگه می دارند، بعد روی تابه می گذارند که برشته شود و سپس موادی از جمله کلخنگ، بادام و کشمش به آن اضافه می کنند و جلوی مهمانان شب یلدا می گذارند.
هندوانه، انار و سایر آجیل ها نیز در شب چله مردم استان استفاده می شود که هر کدام نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند که انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمایندگانی از خورشید در شب به‌شمار می‌روند.
حافظ نیز در کنار سفره تزیین شده شب یلدای مردم کهگیلویه و بویراحمد حضور دارد، فردی که از همه سن بیشتری دارد کتاب حافظ را باز می کند و از بقیه می خواهد که نیت کنند و بعد به نیت هر کس صفحه ای را با صدای بلند می خواند و مفهوم شعر را نیز بیان می کند.
در گذشته اگر مکان برای آتش روشن کردن مناسب نبود مردم از کرسی ها استفاده می کردند به این شکل که میزی در وسط اتاق قرار می گرفت و بر روی میز سفره شب یلدا پهن می شد و در زیر میز نیز اجاقی برای گرم کردن بود و افراد حاضر در مهمانی پاهای خود را در زیر میز قرار می دادند که این کار لذت شب یلدا را برای مردم کهگیلویه و بویراحمد بیشتر می کند.
مردم این استان در شب یلدا که به ‘چاله گرم کُنون’ معروف است تلاش می کنند اجاق خانه گرم باشد و از غذاهای گرم استفاده می کنند تا سرمای زمستان را کمتر احساس کنند.
خواندن ‘ یار یار ‘ محلی و نی زدن نیز از دیگر رسومات مردم این استان در شب یلدا یا همان شب چله است.
به هر صورت شب یلدا در میان مردم کهگیلویه و بویراحمد شبی به یاد ماندنی خواهد بود دورهمی های خانوادگی در کنار پدر بزرگ و مادربزرگ ها برای همه لذت بخش است شب یلدای مردم این استان در کنار بزرگترها سپری می شود تا به آنها بگویند ما قدردان زحماتتان هستیم و هیچ گاه فراموشتان نخواهیم کرد.
