گرچه قشر زحمت کش عشایر کهگیلویه و بویراحمد به ویژه در منطقه کاکان به روزهای سخت و سرد عادت دارند، اما این روزها کمبود علوفه برای دام هایشان ، نامناسبی راههای ارتباطی و دسترسی نداشتن به آب سالم برای شرب زندگی را بر آنان دشوار کرده است.
با وجودی روحیه صبر و مقاومت عشایری همواره از این قوم مردمانی ساخته که نه کارهای مشقت بار روزانه آن ها را خسته می کند و نه سرما و گرما می تواند آن ها را از حرکت حول محور اقتصاد مقاومتی باز دارد ولی این روزها کرونا، نبود راه مناسب، کمبود آب و غیره بر زندگی مردمان عشایر سایه افکنده و تا توانسته عرصه را بر مردمان عشایر تنگ کرده است.
مشکلات موجود عشایر کاکان چنانچه با این روند ادامه داشته باشد باید شاهد مرگ تدریجی برخی سنت ها و زندگی ایلیاتی و در نهایت از دست رفتن این بخش از داشته های مولد و داخلی در حوزه تولیدات لبنی و دامی باشیم .
عشایر هیچگاه حاضر نبودند زندگی سخت اما در عین حال با عزت کوچ نشینی خود را با زندگی در شهرها عوض کنند و آن قدر مردمان قانعی هستند که به حداقل های و در واقع یک زندگی متعادل رضایت می دهند ولی در عین حال باید حمایت بیشتر از آن ها مد نظر مسئولان قرار بگیرد.
با وجود همه این نارسایی ها و برخی بحران های پیش آمده، عشایر منطقه کاکان همچنان قوی و استوار در عرصه تولید پیشگام بوده اند و از بحران ها هراسی نداشته اند.
امسال کاهش بارندگی ها و بحران کم آبی همه مناطق کهگیلویه و بویراحمد را درنوردید و بسیاری از چشمه ها کم آب و یا بی آب شدند و کار به جایی رسید که برخی از مناطق استان با تانکر آبرسانی می شوند.
بنابراین بحران کم آبی زندگی عشایر در مناطق ییلاقی کاکان را هم تحت تاثیر قرار داده و به سختی آب مورد نیاز خود را از چشمه هایی که به طور کامل خشک نشده و یا روستاهای اطراف تامین می کنند.
بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد بر اثر خشکسالی ۷۰ درصد از ۲ هزار حلقه چشمه و قنات تأمین آب آشامیدنی مناطق عشایری این استان تاکنون بی آب و یا کم آب شده است.
یکی از عشایر منطقه کاکان می گوید: از وجود تانکر آبرسانی در این منطقه بی بهره ایم و مردم مجبورند با قوطی آب خود را از نقاط دور دستبا مشقت تمام تهیه کنند و به چادرها و محل های در نظر گرفته شده خود بیاورند.
وی ادامه داد: هنوز هیچ گونه زیرساخت مناسب و در خوری از جمله راه ، آب و امکانات بهداشتی در کانون های اسکان این عشایر فراهم نشده است.
به گفته این مردم عشایری ،مشکلات منطقه زیاد است و عشایر برای پخت و پز و بهداشت فردی با مشکل مواجهند و نیاز است متولیان امر در جهت رفع این نارسایی ها اقدام جدی کنند.
وی تصریح کرد: در این شرایط خشکسالی علوفه دامی وجود ندارد و چنانچه موجود هم باشد دسترسی برای بسیاری از عشایر به علت هزینه بالا امکان پذیر نیست.
دیگر عشایر ساکن در منطقه کاکان می گوید: عشایر این منطقه از نبود آب، کمبود علوفه و خشکسالی به ستوه آمده اند و ادارات متولی هم تاکنون همکاری شان در مقیاس حداقلی بوده و پاسخگوی نیازها نبوده است .
این عشایر زاده تاکید کرد: ما عشایر به سهم خود خواسته های ملت و دولت را تامین می کنیم و چنانچه عشایر نباشد وضعیت اقتصادی دچار خسارت می شود.
این مرد عشایری افزود: قیمت دام زنده اندک است و حدود کیلویی ۳۰ هزار تومان به فروش می رسانیم اما دلالان و قصابان ۲ برابر قیمت آن گوشت را می فروشند.
وی با اشاره به هزینه بر شدن نگهداری دام عنوان کرد: خرید دام با این قیمت اندک برای عشایر آن چندان سودی ندارد و می طلبد که متولیان امر چاره ای بیاندیشند که حداقل میزان هزینه های ما در نگهداری یک راس دام با میزان فروش نهایی آن برابری کند تا ما زیان کمتری ببینیم .
این مرد عشایری اضافه کرد: واکسیناسیون و درمان دام های عشایر این منطقه به صورت آزاد حساب می شود و گران پای عشایر در می آید و در واقع هزیه ای بر دیگر هزینه های ما افزوده است .
رسیدگی به مشکلات عشایر در اولویت است
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد گفت: عشایر استان تحت تاثیر خشکسالی قرار دارند با این وجود برای کاهش اثرات ناشی از خشکسالی اقدامات بسیاری صورت گرفته و در حال انجام هم هست.
فضل الله آذرفر بیان کرد: عشایر کهگیلویه و بویراحمد مشکلات عدیده ای دارند به ویژه امسال که شاهد تنش آبی در استان هستیم.
وی تصریح کرد: بر اثر این خشکسالی ها مراتع خشک و در پی آن علوفه برای دام عشایر کاهش پیدا کرده است.
آذرفر تاکید کرد: هم اینک کار آبرسانی به عشایر استان با ۱۵ تانکر ۱۴ هزار لیتری انجام می گیرد که به طور روزانه ۱۵۰ هزار لیتر آب در مناطق عشایری استان توزیع می شود.
رئیس امور عشایر شهرستان بویراحمد نیز گفت: به منظور حمایت از عشایر کشور دام مازاد عشایر به صورت تضمینی از آنان خریداری می شود.
جمشید قائدی افزود: بر اساس طرح خرید دام مازاد عشایر ، قیمت هر کیلوگرم گوشت میش به صورت زنده ۳۳ هزار تومان، بزغاله ۳۱ هزار تومان تعیین شده و طبق این طرح بهای دام خریداری شده از سوی شرکت امور پشتیبانی دام به حساب فروشندگان دامها یعنی عشایر واریز خواهد شد.
وی ادامه داد: مصوبه ای از سوی جهاد کشاورزی استان و شرکت پشتیبانی دام به امور عشایر استان اعلام شده که طبق آن قیمت ها پنجهزار تومان دیگر کاهش یابد اما امور عشایر استان این مصوبه را نپذیرفته است.
قائدی عنوان کرد: هم اینک خرید تضمینی دام در این شهرستان و در استان تا تعیین تکلیف شدن نهایی به تعویق افتاده و تفاهم نامه به علت تفاوت قیمت امضا نشده است.
اجرای طرح خرید تضمینی دام مازاد عشایر استان با قیمت مناسب، بدون شک عشایر کهگیلویه و بویراحمد را دلگرم تر از گذشته خواهد کرد و سبب می شود خسارت کمتری به آن ها وارد شود بنابراین می طلبد مسئولان مشکلات پیش روی این طرح را حل و فصل کنند و خرید دام مازاد عشایر استان هرچه زودتر آغاز شود.
قائدی همچنین در خصوص آبرسانی با تانکر نیز گفت: چنانچه عشایر این منطقه کمبود آب دارند تقاضا بدهند تا هر چه سریع تر کار آبرسانی با تانکر به آن ها انجام شود و از این بابت مشکلی نداشته باشند.
توزیع و واگذاری پنل های خورشیدی در مناطق عشایری
به گفته قائدی در راستای تامین روشنایی مناطق عشایری استان کهگیلویه و بویراحمد امسال یک هزار پنل خورشیدی به عشایر این استان که در سال گذشته ثبت نام کرده بودند واگذاری آن آغاز شده است .
وی گفت : تاکنون از این تعداد پنل خورشیدی ۴۸۵ مورد در مرحله اول بین عشایر بهمئی، کهگیلویه و لنده توزیع شده است.
وی اضافه کرد: همچنین کار توزیع ۳۰۰ دستگاه پنل خورشیدی دیگر در دست اجراست که بین عشایر بویراحمد، مارگون و دنا توزیع خواهد شد.
قائدی ادامه داد: ۴۶۵ خانوار عشایری در مناطق بویراحمد، دنا و مارگون سال گذشته برای پنل خورشیدی ثبت نام کرده بودند که در هفته آینده پنل های خورشیدی میان آن ها توزیع خواهد شد.
رئیس امور عشایر استان اضافه کرد: در راستای تقویت برق رسانی مناطق عشایری امسال نیز یکهزار و ۱۰۰ پنل خورشیدی دیگر به استان اختصاص یافته که ثبت نام متقاضیان از هفته گذشته آغاز شده است.
قائدی گفت : این تعداد پنل خورشیدی در سالجاری به خانوار هایی تعلق می گیرد که یا در ییلاق و یا در قشلاق فاقد برق هستند.
وی افزود: مرحله نخست ثبت نام عشایر استان در سال گذشته که یکهزار پنل خورسیدی بود نیز شامل افرادی می شد که فاقد برق در مناطق قشلاق و ییلاق بودند.
جمعیت عشایری در ییلاق شهرستان های بویراحمد و دنا ۶ هزار و ۴۳ خانوار است که به شغل دامداری مشغول اند.
مشکل تامین نهاده های دامی نداریم ، توزیع باید نظارت شود
رئیس شرکت پشتیبانی امور دام کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون حدود ۱۰ هزار تن کنجاله سویا، حدود ۲۷ هزار تن ذرت، ۲۰ هزار تن جو بین واحد های تولیدی اعم از تولید دام، مرغ گوشتی و تخم گذار توزیع شده است.
محمد شفیع عزیزی افزود: به عنوان نمونه ۲۰ هزارتن جو برای تامین دام عشایر و دام صنعتی و روستایی استان در اختیار اتحادیه دامداران و اتحادیه عشایری استان و کارخانجات خوراک دام استان قرار داده شده است.
وی ادامه داد: وظیفه این نهاد تامین و تحویل به مراجعی که معرفی می شود اما چنانچه خود دستگاه هایی همچون اتحادیه دامداران و اتحادیه عشایری استان در توزیع نهاده های دامی دقت کنند، نباید این همه مشکل در استان وجود داشته باشد.
اعتبارات عمرانی حوزه عشایر ناچیز و پاسخگوی حجم بالای کاستی ها نیست
رئیس اداره عمران و امور زیربنایی اداره کل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد گفت: اعتبارات سهمیه عشایر استان در زمینه های مختلف به ویژه عمرانی ناچیز است.
سید مهدی عباسیان افزود: برای نمونه سال گذشته برای بازگشایی راه های عشایری گچساران اعتبار مصوب ۵۰۰ میلیون تومان بود و موافقت نامه آن با سازمان برنامه و بودجه استان امضا شد.
وی ادامه داد: متاسفانه پس از اتمام کار پیمانکار برای بازگشایی جاده عشایری منطقه گچساران، تخصیص اعتبار صفر بود.
عباسیان تاکید کرد: هم اینک با توجه به در پیش بودن فصل قشلاق در آبان ماه قرار داد جدید برای بازگشایی راه های عشایری در مناطق گرمسیری با پیمانکار منعقد شده اما همچنان اعتبارات ناچیز است و در حوزه راه های عشایری پاسخگو نیست.
عشایر ذخایر انقلاب اند این سخنی است پر معنا و تاثیر گذار از امام خمینی (ره) که تا همیشه باید چراغ راهی برای مدیران و ارگان های دولتی باشد و نگذارند سختی ها و مشکلات بر زندگی مردمان سخت کوش عشایر چیره شوند.
تامین نشدن تجهیزات و امکانات مورد نیاز عشایر استان از جمله تامین آب آشامیدنی عشایر و دامها، پنل خورشیدی، خرید تضمینی دام عشایر و غیره امکان مهاجرت عشایر به مناطق حاشیه ای شهرها و بروز آسیب های اجتماعی و اقتصادی را به وجود خواهد آورد.
بر اساس آمارهای موجود جامعه عشایر ایران در چند دهه گذشته اگرچه با کاهش جمعیت مواجه بوده ولی با این وجود نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور در ابعاد مختلف همچون عرضه نیروی کار، تامین مواد غذایی و مواد خام صنعتی، عرضه سرمایه و تولید کشور برعهده داشته است.
عشایر کهگیلویه و بویراحمد بیش از یک میلیون رأس دام سبک و سنگین نگهداری می کنند.
عشایر این استان ۳۵ درصد صنایع‌دستی شامل ۱۰ هزار مترمربع انواع گبه، جاجیم، قالی، گلیم و فرش این استان را تولید می‌کند.
۱۲ درصد از جمعیت استان کهگیلویه و بویراحمد در قالب ۱۱ هزار خانوار با جمعیتی معادل ۷۰ هزار نفر عشایر هستند.
هشت ایل بومی و سه ایل غیربومی با ۱۳ زیست‌بوم در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد
