جام جهانی قطر نخستین جام جهانی است که یک کشور جهان عرب آن را میزبانی می کند و بعد از سال ۲۰۰۲ دومین میزبانی جام جهانی توسط کشورهای آسیایی است؛ مسابقاتی که بعد از دوران همه گیری ویروس کرونا و قرنطینه ها و تعطیلی های ناشی از آن مطابق آخرین پیش بینی ها به عنوان یکی از بزرگترین اجتماعات جهان شاهد حضور حدود ۱٫۷ میلیون نفری فوتبال دوستان از سراسر جهان خواهد بود.
صدای جنوب:
امیرحسین نصرتی پژوهشگر اندیشکده ماکا (مؤسسه مطالعات و توسعه محیط زیست، آب و کشاورزی) در یادداشتی تحت عنوان جام جهانی قطر، فرصتی برای صنعت شیلات ایران نوشت:
جام جهانی قطر نخستین جام جهانی است که یک کشور جهان عرب آن را میزبانی می کند و بعد از سال ۲۰۰۲ دومین میزبانی جام جهانی توسط کشورهای آسیایی است؛ مسابقاتی که بعد از دوران همه گیری ویروس کرونا و قرنطینه ها و تعطیلی های ناشی از آن مطابق آخرین پیش بینی ها به عنوان یکی از بزرگترین اجتماعات جهان شاهد حضور حدود ۱٫۷ میلیون نفری فوتبال دوستان از سراسر جهان خواهد بود.
قطر با جمعیت تقریبی ۲.۸ میلیون نفری عمده محصولات خود مانند ماشین آلات، وسایل نقلیه، مواد شیمیایی و مواد غذایی را از کشورهای آمریکا، فرانسه، انگلیس، چین و هند تامین می کند. با این وجود مزیت همسایگی ایران با قطر و وجود روابط حسنه بین ۲ کشور فرصت طلایی را برای ایران از جنبه های مختلف مرتبط با گردشگری ایجاد می کند. کمتر از ۴ ماه به شروع این رخداد بزرگ بین المللی در نزدیکی آب های خلیج فارس باقی مانده و ایران به عنوان یکی از فعالان عرصه آبزی پروری باید توجه ویژه ای به این مساله داشته باشد، رشد فزاینده جمعیت در جهان و نیاز پروتئینی بشر راهکارهایی را برای تأمین این منابع غذایی می طلبد. یکی از بهترین منابع پروتئینی، آبزیان است که به همین منظور فعالیت های شیلاتی می تواند جایگاه ویژه ای را در تولید این منابع مورد نیاز داشته باشد. در حال حاضر ایران دارای ظرفیت هایی مثل وجود بیش از ۱۸۰۰۰۰ هکتار اراضی مستعد پرورش میگو در سراسر سواحل جنوبی و شمالی کشور است، قیمت مناسب این محصول نسبت به بازار جهانی و برخی مزیت های نسبی آن در کشور و از طرفی بازار مصرف مناسب در کشورهای همسایه به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای روسیه، قزاقستان، کره جنوبی، ویتنام، مالزی، ترکیه و مصرف کننده بزرگی چون کشور چین و برخی کشورهای اروپایی (به عنوان مشتری های نیمه فعال) از ویژگی های صنعت شیلات ایران است. از طرفی کارشناسان، فارغ التحصیلان و افراد متخصص قابل توجهی در حوزه شیلات، به ویژه پرورش میگو وجود دارد که سرمایه های انسانی و ارزشمند کشور هستند. همچنین ظرفیت مناسب کارخانه های تولید مواد اولیه، خوراک میگو، فرآوری بسته بندی و بستر صادرات از جمله مواردی است که می تواند ظرفیت های داخلی را بالفعل کند. با توجه به گزارش ها، ایران سال ۱۴۰۰ تنها با بهره برداری از حدود ۱۴ هزار هکتار از اراضی موجود در ۹۰۰ قطعه مزرعه به تولید ۵۸ هزار تن میگوی پرورشی به ارزش تقریبی ۲۶۰میلیون دلار دست یافت که نشان دهنده ظرفیت بالای تولید میگوی پرورشی در کشور و مغفول ماندن بخش زیادی از پتانسیل موجود است. با توجه به فعالیت های موجوده تولید حدود ۷۰ هزار تن میگوی پرورشی در سال ۱۴۰۱ قابل پیش بینی است. در همین راستا ضروری است که کشور در سال جاری ضمن توجه ویژه به مسائل بهداشتی پرورش میگو و تولید ایمن و به دور از آلودگی و بیماری، به توسعه فرآوری و بسته بندی به منظور برندسازی میگوی پرورشی خود بپردازد.
متأسفانه به رغم ظرفیت تولید آبزیان، بخش زیادی از پرورش میگوی ایران به صورت سنتی با حداقل ظرفیت مزارع (میانگین تولید ۴ تن در هکتار) انجام می شود که اصلاح این روند و نیل به به سمت افزایش بهره وری و تولید (تولید ۶ تا ۲۰ تن در هر هکتار) نیازمند توجه به توسعه فناوری و حرکت به سمت تولید صنعتی است که لازمه آن فرهنگ سازی، تکمیل و بهبود زیرساخت های موردنیاز، ایجاد مشوق ها و تسهیلات مناسب، فراهم سازی بستر مناسب، جذاب و مطمئن برای سرمایه گذاران خصوصی داخلی و خارجی برای حرکت به سمت تولید به وسیله تجهیزات و امکانات روز دنیا، به صورت متراکم و با کیفیت بالا در کنار فرآوری و بسته بندی مناسب و در نهایت کسب ارزش افزوده و سوداوری بالاست، پرورش میگو، صنعتی ارز آور و دارای مزیت اقتصادی بالاست که در صورت غفلت و کم توجهی، رقیبان میگوی پرورشی ایران در حاشیه خلیج فارس پیش از تثبیت برند میگوی ایران در منطقه و جهان که لازمه آن استفاده از فرصتهای مختلف برای بازاریابی مناسب (مثل فرصت طلایی جام جهانی قطر) و توزیع میگوی باکیفیت با بسته بندی های استاندارد است بازارهای بزرگ موجود را تصاحب می کنند و فرصت طلایی موجود از دست خواهد رفت.
