احزاب اصلاح طلب، میانه رو و اصول گرایان گمانه زنی احتمالی از کاندیدای خود را شروع کرده اند، برخی از احزاب و جریانات کاندیدای نهایی خود را اعلام کردند، برخی به دنبال ائتلاف و برخی دیگر از گروه ها به دنبال کاندید پوششی هستند.
۴۳ روز به انتخابات ریاست جمهوری مانده است، احزاب اصلاح طلب، میانه رو و اصول گرایان گمانه زنی احتمالی از کاندیدای خود را شروع کرده اند، برخی از احزاب و جریانات کاندیدای نهایی خود را اعلام کردند، برخی به دنبال ائتلاف و برخی دیگر از گروه ها به دنبال کاندید پوششی هستند. هنوز به طور کامل مشخص نیست که کاندیدهای نهایی برخی از جریانات سیاسی کیست. در زیر نگاهی کلی به کاندیدهای ریاست جمهوری می اندازیم:
حسن روحانی: وی رئیس دولت فعلی و جدیدترین گزینه نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری می باشد. هر چند در ابتدا حسن روحانی برای انتخابات ریاست جمهوری تردید داشت اما در حال حاضر به نظر می رسد که راضی به حضور در صحنه انتخابات شده است. وی در سال ۹۲ با حمایت اصلاح طلبان و کناره گیری عارف از انتخابات توانست به عنوان رئیس جمهور مردم ایران انتخاب شود. پایگاه مردمی و طبقاتی حسن روحانی را شهرنشینان و طبقات متوسط رو به بالا و اقشار فرهنگی و سیاسی جامعه تشکیل می دهند، حسن روحانی توانست به برخی از وعده های خود در سال ۹۲ عمل کند از فضای نسبتاً باز سیاسی و آزادی عمل کنشگران سیاسی گرفته تا قضیه برجام و تعامل و تساهل با سایر کشورهای جهان؛ هر چند حامیان وی نسبت به برخی از عملکرد وی انتقاد دارند اما به طور کلی به نظر می رسد که کاندید نهایی اصلاح طلبان و میانه روها حسن روحانی باشد. اصلاح طلبان در قالب شورای سیاست گذاری پیش از سال جدید اعلام کردند گزینه قطعی و نهایی آنان، حسن روحانی است و اعتدالگرایان و اصولگرایان میانه رویی چون علی اکبر ناطق نوری نیز از رئیس جمهوری اعلام پشتیبانی کرده‌اند. البته در درون اردوگاه اصلاح طلبان این قضیه مطرح می باشد که باید کاندیدهای پوششی برای انتخابات در کنار حسن روحانی وجود داشته باشد، اصلاح طلبان برای تبیین این قضیه به رد صلاحیت احتمالی حسن روحانی توسط شورای نگهبان و همچنین کمک به روحانی در مناظرات رو آوردند.
ابراهیم رئیسی: چند ماه قبل گروهی به نام مجمع ملی جبهه مردمی نیروهای انقلاب (جمنا) اعلام موجودیت کرد و هدف خود را ائتلاف میان نیروهای اصول گرا بیان کرد. از کاندیدهای زیادی نام برد، از محسن رضایی گرفته تا پرویز فتاح تا سعید جلیلی ولی به نظر می رسد که این مجمع ابراهیم رئیسی تولیت آستان قدس رضوی را به عنوان کاندید نهایی خود معرفی کند. اصول گرایان بر این نظر واقفند که تنها کسی که قدرت رای آوری در برابر روحانی را دارد رئیسی می باشد، آنها می گویند کاریزمایی رئیسی به نسبت سایر کاندیدا بیشتر است. تولیت آستان قدس رضوی که پیش‌تر از طریق رئیس دفتر خود اعلام کرده بود مسئولیت فعلی‌اش را بر هر فعل دیگر مقدم می‌داند، در روزهای اخیر با دعوتنامه‌های متعددی روبه‌رو است؛ بویژه از سوی شماری از اصولگرایان عضو «جبهه مردمی نیروهای انقلاب» که بر این باورند رئیسی می‌تواند اقبال اصولگرایان غیر ائتلافی را هم جلب کند. حاجی دلیگانی عضو جبهه پایداری اخیرا از تمایل ایت الله مصباح به کاندیداتوری رئیسی خبر داد و گفت که رهبر معنوی این جریان از اعضای این جبهه خواسته است که سراغ رئیسی بروند.
حمید بقایی: تیم احمدی نژاد و حامیان وی چند ماهی است که فعالیت خود را آغاز کرده اند، هر چند احمدی نژاد از ورود به کارزار انتخاباتی منع شده است ولی به نظر می رسد وی با روش های جدید تحریم انتخاباتی را دو زد، محمود احمدی‌نژاد با وجود اینکه پیش از این در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که در انتخابات از هیچ شخص یا گروهی حمایت نخواهد کرد در بیانیه جدید خود از کاندیداتوری حمید بقایی حمایت کرد. مهم ترین مشکل تیم احمدی نژاد رد صلاحیت احتمالی حمید بقایی توسط شورای نگهبان می باشد. به نظر احمدی نژاد و حامیان وی جریان خود را از اصول گرایان جدا کرده اند و در صدد پیاده سازی نظرات خود در قالب یک گفتمان جدید باشند.
سعید جلیلی: رئیس سابق تیم مذاکره کننده هسته ای و کاندیدای انتخابات گذشته به نظر می رسد که حاضر به همکاری با اصولگرایان در جهت دستیابی به وحدت نشده است. طبق برخی از اخبار روز گذشته جلسه ای میان سعید جلیلی و رحیمیان به نمایندگی از جمنا برگزار شده است. در این جلسه سعید جلیلی از عزم خود برای نامزدی در انتخابات خبر داده اما در عین حال گفته نمی تواند شرط «جمنا» برای امضای تعهد کناره گیری را بپذیرد. وی در سال ۹۲ نیز حاضر به ائتلاف با جریان اصول گرایی نشده بود احمد توکلی گفته بود: معتقدم اگر اصولگرایان می خواهند برنده شوند کسی غیر از آقای جلیلی را باید به صحنه انتخابات بیاورند. حامیان جلیلی معتقدند که در انتخابات قبلی سعید جلیلی با توجه به حضور دیرهنگام و عدم کارهای انتخاباتی موفق به کسب رتبه سوم و بیش از ۴ ملیون رای شده و حالا این بار با یک برنامه ریزی خوب می توان به نتیجه بهتر و حتی پیروزی هم دست یافت.
محمد باقر قالیباف: شهردار سه دوره تهران که دو دوره سابقه نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری دارد؛ ٨۴ و ٩٢. او سه سال قبل تلاش زیادی کرد تا از شهرداری به ریاست‌جمهوری برسد؛ همان مسیری که احمدی‌نژاد رفت. قالیباف هرچند در خرداد ٩٢ نسبت به سال ٨۴ دو میلیون رأی بر سبد آرای خود افزود؛ اما نتوانست بر فاصله ٣۴درصدی آرایش با روحانی فائق آید. تعبیر «سرهنگ» که روحانی در مناظره‌های انتخاباتی ٩٢ درباره قالیباف به کار برد و فاش‌سازی نیت او برای برخورد با دانشجویان در سالگرد کوی دانشگاه، ضربه‌ای کاری بود که در ریزش آرای قالیباف تأثیر زیادی داشت. قالیباف در سال ۹۲ بعد از روحانی، بالاترین رأی را اخذ کرده است؛ هر چند با فاصله ۱۲ میلیون رأی.
ساعتی قبل قالیباف رسما انصراف داد.
مصطفی میر سلیم: حزب موتلفه اسلامی یکی از احزاب سابقه دار در درون گفتمان اصول گرایی می باشد، آنها چند ماه قبل از کاندیدای خود برای انتخابات ریاست جمهوری رونمایی کردند و مصطفی میرسلیم را به عنوان کاندید نهایی خود معرفی کردند. محمدنبی حبیبی دبیر کل حزب موتلفه اسلامی در آخرین اظهارات خود بیان داشت که: هر زمان مسئله ائتلاف اصولگرایی مطرح شده پیش قدم بودیم ولو اینکه از حق خود گذشته باشیم. وی همچین بیان داشت که میرسلیم نسبت به سایر نامزدها امتیازات بالاتری را دارا می باشد. به نظر می رسد این گزینه از اقبال عمومی چندانی در بین مردم و همچنین در بین نیروهای سیاسی اصول گرا ندارد، و همچنین سبد رأی برای اصول گرایان چندان مشکلی را نمی کند.
مصطفی کواکبیان: دبیرکل حزب اصلاح‌طلب مردم سالاری، در ۶ اسفند ۹۵ و در پانزدهمین کنگره این حزب پس از تصویب هم‌حزبیانش برای ورود او به عرصه انتخابات ۹۶ اعلام کرد که با مشورت با برخی از بزرگان در صورت صلاح دید این درخواست را اجابت می‌کنم. به نظر می رسد حضور مصطفی کواکبیان به عنوان یکی از نیروهای اصلاح طلب پوششی برای کمک به روحانی در مناظرات انتخاباتی باشد.
پرویز فتاح: وی یکی از جدی‌ترین گزینه های اردوگاه اصولگرایان محسوب می شود. همچنین برخی از جریانات سیاسی درونی اصول گرا از وی به عنوان فردی که توان رقابت با حسن روحانی را دارد، نام می برند. فتاح در دوران جنگ ایران و عراق تا سطح قائم‌مقامی فرماندهی لشکر ویژه سپاه حضور نظامی داشت، بعدتر در مسئولیت‌ها و پروژه‌های مختلف (ازجمله سدسازی) با سپاه همکاری کرد. او در دولت نخست احمدی‌نژاد، وزیر نیرو شد. پس از قطع همکاری با دولت، و شکل‌گیری نگاه انتقادی به احمدی‌نژاد، وی جانشین قرارگاه خاتم‌الانبیا و نیز مدیرعامل بنیاد تعاون سپاه شد. وی در حال حاضر رئیس کمیته امداد امام خمینی می باشد. فتاح از زاویه نحوه مواجهه با انتخابات، به‌شکلی محسوس بر سیاقی می‌رود که احمدی‌نژاد پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴ پی گرفته بود. هرچند فتاح در ماه‌های گذشته و در مصاحبه‌های مختلف، نامزدی و فعالیت انتخاباتی خود را انکار کرده، اما پاسخ‌های وی، اغلب هوشمندانه و واجد نوعی ابهام و عدم‌قطعیت است. و در حال حاضر به عنوان یکی از گزینه های مجمع نیروهای انقلاب و اصول گرایان مطرح می شود.
مسعود پزشکیان: نایب رئیس مجلس در محافل خبری به عنوان گزینه پوششی در کنار حجت الاسلام روحانی مطرح شده است. این واژه که در روزهای گذشته از سوی برخی رسانه‌ها عنوان شده، به معنای کاندیداتوری فردی در کنار روحانی است که در صورت تائید صلاحیت و پس از حضور در مناظره‌ها به نفع روحانی کنار بکشد. روزنامه آرمان نوشت: کاندیداتوری پزشکیان جدی است، چرا که اگر چنین نبود اصولگرایان رقیب روحانی به تب و تاب هجمه به پزشکیان نمی‌افتادند، مانند سایت صراط که بخشی از اظهارات پزشکیان را بدون توجه به قبل و بعد آن اظهارات تبدیل به پرونده اختلاف‌افکنی کرد.
اسحاق جهانگیری: به نظر می رسد با توجه به جلسات نیروهای اصلاح طلب و جریانات سیاسی آنها، اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی به عنوان یکی دیگر از کاندیدای پوششی اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند. هنوز جهانگیری نسبت به این موضوع واکنش قطعی نشان نداده است ولی به نظر می رسد اتاف فکر اصلاح طلبان و میانه روها با مشورت حسن روحانی و هماهنگی وی جهانگیری را به عنوان یکی از گزینه های ریاست جمهوری برای شرایط حساس و بحران ساز داشته باشند.
محمد اشرافی اصفهانی: وی یکی از فعالین سیاسی اصلاح طلب می باشد و اردیبهشت سال گذشته درمراسم احمد عزیزی از شاعران آیینی، برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام کاندیاتوری کرد. وی پس از پایان مراسم اعلام کرد که در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ کاندیدا می شوم و به نفع هیچ کس کنار نمی روم.
