سخن از فقدان شرم در رفتار کوفیان وصف بارز خصوصیات آنها در آن عصرتاریک است که در تحلیل واقعۀ عاشورا ، کمتر از آن سخن رفته است.
مالک رضایی : تا آنجا که به حسین(ع) و شهادت او مربوط است، ماجرا همچون آفتاب تابان می درخشد .او شهادت را انتخاب کرده بود.نه شهادت، بلکه سید الشهدایی را که به تعبیر زیبای خود او در پاسخ به حربن یزید ریاحی که او را از مرگ می هراسانید فرمود :
«همچنانکه گردن بندی زیبا بر گردن زیبارویی، زیبا می درخشد ،مدال زیبای شهادت بر سینه ی زیبای من به آن زیبایی میدرخشد.»
اما عمق فاجعه را باید از نگاه دیگری سنجید.جهالت و تاریکی را در اردوگاهی دیگر هم باید دید که از هر زاویه ی تاریخی که به آن نگریسته شود بخشی دیگر از پستی و پلشتی آن آشکار می شود .
کار آنانی را نیز باید دید که با سپری شدن کمتر از پنج دهه از رحلت پیامبراکرم(ص) چرا کارشان به جایی رسیده بود که چنین فاجعۀ هولناک بشری به دست آنان اتفاق می افتاد.چه شده بود که پیکر حقیقت به دست آنان قطعه قطعه میشد و رأس عدالت بر بالای نیزه می رفت و سر یحیی به زناکاری و گنجی به سیه ماری می سپردند؟!
بعد از عاشورا در کوفه قبایلی پدید آمدند که بنی مُکَّبر، بنوالسراویل، بنی سنان، بنوالسرج و… نام گرفتند.
افتخارشان مشارکت در ابعاد مختلف فاجعه بود. اینکه بر پیکر مطهر حسین(ع) اسب تاخته اند، نعل اسب را به نشانۀ افتخار بر بالای درب خانه هایشان آویختند، یا در استقبال از لشکر فاتح تکبیر گفته اند، بنی مکبر نام گرفتند ، یا لباس شهدا به غارت برده اند بنی سراویل لقب گرفتند و …
بر سرامت پیغنبر چه آمده بود که فاجعه ای به این وسعت به دست آنان، اتفاق می افتاد؟
این همان پرسشیست که پس از چهارده قرن،مدام تکرار می شود وتاریخ،هنوز پاسخ روشنی به آن نیافته است.همان داغیست که هر سال تازه می شود .
بر سر امت پیامبر و “حجار بن ابجر»،« شبث بن ربعی»، «قیس ابن اشعث» ،« یزید ابن حارث » و… چه آمده بود که برای حسین نامه نوشتند که به کوفه بیا و ما بی صبرانه در انتظار تو هستیم اما یکباره و با کمال وقاحت رویاروی حسین و در میمنه و میسره ی سپاه اموی قرار گرفتند. بی حیایی بدانجا رساندند که در جواب حضرت حسین(ع) که پرسید اگر قصد چنین رفتاری داشتید، چرا دعوتم کردید؟
پاسخ دادند:
که ما چنین نامه ای ننوشته ایم .
نویسندگان نامه و دعوت کنندگان پینه بر جبین ،اکنون کاسه لیس میخواره بود !
بی حیایی زمانی، زمین و آسمان را پر کرد که همین «شبث بن ربعی» به شکرانۀ پیروزی بر فرزند پیامبر، در شام مسجد ساخت و لابد در آن نماز هم گزارد.حقیقتا که گاهی رسد آدمی به جایی که دیو و عفریت پیش او شرمنده است و زمین از قرار گرفتن بر زیر پای او نالان است .
شرم وحیا غایب بزرگ رفتار کوفیان در آن لحظات فاجعه ساز بود و گرنه پرتاب تیر زهرآلود مرگ به گلوی طفل شش ماهه و یا استقبال کاروان اهل بیت پیامبر اکرم و رئوس شهداء ،در میان هلهله وشادی و دف وتنبور در بازار کوفه، صرفا با عنصر قساوت وبی ایمانی عملی نمیشود ،عنصر بی شرمی را هم لازم داشت تا چنین فجایعی اتفاق بیفتد.
سخن از فقدان شرم در رفتار کوفیان وصف بارز خصوصیات آنها در آن عصرتاریک است که در تحلیل واقعۀ عاشورا ، کمتر از آن سخن رفته است.
بی شرمی، ذهن وفکر آنها را احاطه کرده بود و در وجود شان نهادینه گشته بود. بر آن اساس بود که حضرت زینب کبری (س) در خطبه ی تاریخی خود فرمود که… به گیاهان بد بو و مردار صفتی می مانید که در مزبله روییده است. واژه ی اسلام را در زبان خود لغلغه ساخته اید و مفهوم مقدس بیعت را به استهزا گرفته اید. روح پیغمبر از این اعمال شما رنجیده است…
غیر از بی حیایی بر این رفتار «عمر بن سعد» چه میتوان نام نهاد که وقتی حضرت سید الشهداء رو به او کرد و فرمود،
« گندم ری به تو نصیب نخواهد شد. شایسته نیست که تو، این جنایت را رهبری کنی.»
گفت:
« اگر گندم ری به من نرسد به جو آن قناعت میکنم. تو نگران نباش.»
سخنی به آن شیرینی و پاسخی به این زهر آگینی را روزگار به خود ندیده است .
چه سود که در تنعم چند روزه از دنیا، بی شرمی بر حیا پیروز است ،همانگونه که تدبیر «عمروعاص» در صفین کارگر افتاد .
در حالی که در جنگ صفین، سر بی مقدار او ثانیه ای با شمشیر علی فاصله نداشت، با شناختی که از خوی وخصلت علی داشت،ناگهان فکری به ذهن بیمارش رسید.
لباس از تن نحسش بر گرفت، تاعلی با پرهیز از نگاه به بدن عریانش روی از او بر گردانَد.
درست فکر کرده بود،
علی برق آسا از کنارش عبور کرد.
امکان نداشت که آن چشم پاک بین، تماشاگر چنان بی حیایی ها باشد .چشمی که ادراک غیب آموخته وچشمهای حاضران بر دوخته بود،چگونه میتوانست شاهد پستی وپلشتی عمروعاصها ومعاویه ها باشد؟
