پایگاه خبری صدای جنوب: درست یک روز پس از آنکه برخی از رسانه‌ها، از تغییر سیاست‌های ایران در برابر بحران سوریه خبر دادند، محمدجواد ظریف که به‌تازگی از تور دوم اروپایی خود به تهران بازگشته است در احکامی جداگانه تغییراتی در وزارت خارجه داد. به گزارش صدای جنوب،مهم‌ترین تغییر روز یک‌شنبه، جابه‌جایی در مقام معاونت […]
درست یک روز پس از آنکه برخی از رسانه‌ها، از تغییر سیاست‌های ایران در برابر بحران سوریه خبر دادند، محمدجواد ظریف که به‌تازگی از تور دوم اروپایی خود به تهران بازگشته است در احکامی جداگانه تغییراتی در وزارت خارجه داد.
به گزارش صدای جنوب،مهم‌ترین تغییر روز یک‌شنبه، جابه‌جایی در مقام معاونت عربی و آفریقای وزیر خارجه بود که مسوولیت مستقیم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سوریه را برعهده دارد و بعد از مدت‌ها گمانه‌زنی در مورد برکناری امیرعبداللهیان از این مقام اتفاق افتاد.
براساس احکام ظریف؛ حسین جابری‌انصاری سخنگوی وزارت امور خارجه به مقام معاونت عربی و آفریقا این وزارتخانه ارتقا یافت و بهرام قاسمی، دیپلمات باسابقه پیشین وزارت خارجه، از مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام به این وزارتخانه بازگشت تا مسوولیت سخنگویی وزارت خارجه را برعهده بگیرد.
برخلاف ادعای برخی رسانه‌ها؛ تغییرات دیروز در وزارت خارجه غیرمنتظره یا ناگهانی نبود، چراکه دست کم دو ماه پیش سخنگوی وزارت خارجه تغییر مقام امیرعبداللهیان همچنین سخنگو را تا تابستان سال جاری تایید کرده‌بود. به‌علاوه پیش از آن نیز ماه‌ها بود که رسانه‌ها جابه‌جایی حسین امیرعبداللهیان در وزارت خارجه را به‌عنوان شایعه مطرح می‌کردند، هر چند تا پیش از این جانشینی جابری‌انصاری به‌جای او پیش‌بینی نمی‌شد و گزینه‌هایی مانند محمد فرازمند، مدیرکل خلیج فارس این معاونت به‌عنوان جانشین او عنوان می‌شدند.
حسین جابری‌انصاری، معاون جدید عربی و آفریقای وزارت امورخارجه در مصاحبه با «امیدایرانیان» حاضر به تایید تغییر سیاست ایران در مساله سوریه و دیگر مسایل خاورمیانه نشد. او تاکید کرد که به‌زودی برنامه‌هایش در مقام معاونت عربی و آفریقای وزارت خارجه را با خبرنگاران در میان خواهد گذاشت.
روز شنبه لورا روزن، خبرنگار ارشد پایگاه خبری المانیتور در واشنگتن دی‌سی در گزارشی از تغییر سیاست‌های وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در برابر بحران سوریه خبر داده و نوشته بود: «به گفته یک منبع غیردولتی امریکایی که در حاشیه نشست اسلو با ظریف دیدار کرده و خواسته نامش فاش نشود، به نظر می‌رسد که ظریف سعی دارد نشان دهد که حوزه اقتدارش در مورد سیاست ایران مقابل سوریه گسترده‌تر از قبل شده است. به گفته این منبع، به نظر می‌رسد که ایران آماده نشان دادن انعطاف بیشتر در مورد سرعت رسیدگی به وضعیت بشار اسد است.»
این خبرنگار در ادامه نوشته‌بود که ظریف در پاسخ به سوال المانیتور در مورد پیشنهادهای خود برای پیشبرد راه‌حل سیاسی در سوریه گفته: «من همواره اعلام کرده‌ام که اگر روی فرد تمرکز کنیم، به راه‌حلی نخواهیم رسید، زیرا در این صورت بازی تبدیل به بازی با حاصل جمع جبری صفر می‌شود و ناگزیر ختم به بن بست می‌شود. راه‌حل، تمرکز روی توزیع نهادی قدرت و شکل حکمرانی در آینده است که براساس آن می‌توان محوریت هر فرد یا قومیتی را کاهش داد یا حتی حذف کرد.»
امیرعبداللهیان رفت
ظریف که به‌زودی وارد سومین سال وزارتش در ساختمان‌های میدان توپخانه می‌شود، سنت‌شکنی نکرد و برای سال سوم هم یک سخنگوی تازه معرفی کرد. او که ابتدا با نخستین سخنگوی زن وزارت خارجه کارش را شروع کرده‌بود، بعدها مرضیه افخم را به نخستین ماموریت سفارتش فرستاد تا حسین جابری‌انصاری را از آبان ماه سال گذشته به مقام سخنگویی وزارت خارجه منصوب کند. اما سخنگویی جابری‌انصاری هم بیش از هشت ماه دوام نیاورد و از روز یک‌شنبه طی حکمی از سوی محمدجواد ظریف، وی به مقام معاونت عربی و آفریقای وزارت خارجه منصوب شد.
این خبر پس از ماه‌ها شایعات و گمانه‌زنی‌های متعدد مبنی بر برکناری حسین امیرعبداللهیان از مقام معاونت عربی و آفریقای اتفاق افتاد. هر چند در ماه‌های گذشته خود حسین جابری‌انصاری در مقام سخنگوی وزارت خارجه بارها قصد وزیر برای برکناری امیرعبداللهیان را تکذیب کرده‌بود، اما عاقبت اردیبهشت ماه امسال در مصاحبه با پایگاه خبری الف اعلام کرد که این تغییر در طول تابستان امسال انجام خواهد شد و مطابق روال طبیعی در گردش پست‌ها در وزارت خارجه تعدادی از افراد وارد فرآیند گردش مقام خواهند شد. هر چند او در این مصاحبه عنوان کرده‌بود که تابستان امسال سخنگوی وزارت خارجه هم تغییر خواهد کرد، اما کسی فکر نمی‌کرد که قرار باشد خود او که کارش را به‌عنوان کارشناس میز فلسطین، ۲۲ سال پیش در وزارت خارجه آغاز کرده است جانشین امیرعبداللهیان شود.
درست از زمستان گذشته بود که زمزمه‌هایی در رسانه‌ها مبنی بر برکناری حسین امیرعبداللهیان منتشر شد. امیرعبداللهیان پنج سال بود که در این مقام خدمت می‌کرد و در کنار حسین قشقاوی، دو معاونی بودند که ظریف از دوران وزارت علی‌اکبر صالحی در مقام خودشان تثبیت کرده‌بود. پیش از این برخی رسانه‌های عربی عنوان کرده‌بودند که عربستان سعودی و متحدانش شرط جابه‌جایی امیرعبداللهیان را برای بهبود روابط با تهران عنوان کرده‌اند، برای مثال فروردین ماه جاری روزنامه المستقبل در گزارشی با این گمانه‌زنی که معاون ظریف به‌زودی برکنار می‌شود، علت تصمیم به برکناری امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه ایران را حسن نیت تهران مقابل اعراب در جهت تقویت روابط با آنها عنوان کرده‌بود. کار به جایی رسید که اوایل اردیبهشت ماه خبرگزاری روسی اسپوتنیک هم در خبری جانشین امیرعبداللهیان را معرفی کرد، هر چند پیش‌بینی این خبرگزاری درست از آب در نیامد و محمد فرازمند، مدیرکل خلیج فارس وزارت امورخارجه به‌عنوان جانشین امیرعبداللهیان معرفی نشد.
جابری‌انصاری که جز فعالیت‌های ستادی در وزارت خارجه به‌ویژه در حوزه عربی و خاورمیانه، چهارسال سفیر جمهوری اسلامی ایران در لیبی و سفیر غیرمقیم در چاد بود، پس از انتخاب ظریف به وزارت خارجه از دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل وزارت خارجه به پست مشاوره حسین امیرعبداللهیان در معاونت عربی و آفریقای وزارت امور خارجه منصوب شد و چند ماه بعد زیرنظر امیر عبداللهیان، به سمت مدیرکل عربی و شمال آفریقای وزارت خارجه منصوب شد اما با اعزام مرضیه افخم به سفارت مالزی، از معاونت عربی و آفریقا به پست سخنگویی و ریاست مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت خارجه رفت. حال این دیپلمات ۴۶ ساله بعد از ۲۲ سال سابقه در وزارت امور خارجه ارتقاء مقام گرفته و به سمت معاونت وزیر خارجه منصوب شده است.
سخنگوی دهم؛ دیپلمات کهنه‌کار
اما جانشین جابری‌انصاری در مقام سخنگوی وزارت امورخارجه دیپلمات باسابقه‌تری است که بعد از مدتی دوری از وزارت امورخارجه به ساختمان‌های میدان توپخانه تهران بازمی‌گردد. بهرام قاسمی که از سال ۶۳ به‌عنوان کاردار جمهورری اسلامی ایران در یوگسلاوی سابق کارش را با وزارت امور خارجه آغاز کرد، از زمان آخرین مقامش به‌عنوان «رییس نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کانادا» در سال ۱۳۸۹ به مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نقل مکان کرده‌بود تا اینکه دوباره دیروز از سوی محمدجواد ظریف برای خدمت در وزارت خارجه فراخوانده‌شد. او سابقه سفارت جمهوری اسلامی ایران در ایرلند، ایتالیا و اسپانیا را دارد و سه سال هم مدیرکل غرب اروپای وزارت امورخارجه بوده است.
تغییرات دیگردروزارت امورخارجه
اما گردش مقام حسین امیرعبداللهیان و انتصابش به‌عنوان مشاور وزیر و تغییر سخنگوی وزارت امورخارجه تنها تغییراتی نبودند که در آستانه فصل تابستان در وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران رخ دادند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه طی حکمی سیدمحمدکاظم سجادپور را به‌عنوان رییس جدید مرکز آموزش و پژوهش‌های بین‌المللی وزارت امور خارجه منصوب کرد. سجادپور استاد تمام دانشکده روابط بین‌الملل بوده و پیش از این مسوولیت‌های سفیر در دفتر اروپایی سازمان ملل متحد در ژنو، مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی و مشاور وزیر در امور راهبردی را برعهده داشته است. وزیر امور خارجه همچنین طی حکمی هادی سلیمان‌پور، رییس سابق مرکز آموزش و پژوهش‌های بین‌المللی را به‌عنوان مشاور خود منصوب کرد.
