طوایف باشرانی، برائی (ابراهیم)، چیتابی، سارانی، سرکوهکی، صالحانی، نده ای و تیره های کی شاه مصیر و کی صفان محمود شاهی حوزه عباسی های نوئی سررود می باشند.
پایگاه خبری صدای جنوب:
ایل شناسی درکهگیلویه وبویراحمد/ایل نویی؛
افشارها شاخه ای از ترکمان ترکمنستان هستند که متقارن استیلای مغول بر ترکمنستان از آن دیار مهاجرت کرده در آذربایجان متوطن شدند. افشارها به همراه شاخه های شاملو، استاجلو، قاجار (مغولی)، تکلو، ذوالقدر و بهارلو؛ طوایف قزلباش به عبارتی سپاه قزلباش صفویه را تشکیل دادند که صاحبان قدرت بودند. و بخشی از ایل افشار بیش از ۷۵ سال (۹۳۰ تا ۱۰۰۵) هجری قمری بر کهگیلویه حکومت کردند.
با شکست صفویان توسط محمود افغان و مقتول شدن محمود افغان بدست اشرف افغان، اشرف افغان مدتی جانشین وی شده و در مدت زمان کوتاهی بدست افشار به وی، شکست خورده باروی کار آمدن سلسله افشاریه و در رأس آن نادرشاه افشار، کاظم خان نوئی معروف به کاظم لر، همراه نادرشاه بود که هندوستان را مغلوب کرد.
نادرشاه پس از تصرف هندوستان یک روز کاظم خام نوئی را زندانی کرد. پس از آزادی وی را به دربار احضار و ایشان را خطاب کرد. ای کاظم لر، من تو را زندانی کردم تا ولایاتی را که به تو واگذار نماید. نادرشاه افشار گفت اکنون ولایات از کازرون تا دزفول و از اصفهان تا دروازه بوشهر را به قیمت و حاکمیت تو واگذار می نمایم بروید و بیگلر بیگی خوبی باشید.
نادر با وجود بی رحمی شدید به رعایت عدالت به وی و دیگران دستور و تأکید میکرد نکند در گوشه ای از کشور پهناور ایران ظلمی صورت گیرد. با وجود آنکه خود نادرشاه افشار در ظلم و بیداد یکه تاز دنیا بود اما ایشان در مورد تمامیت اراضی و میهن دوستی کم نظیر بود.
یکی دیگر از کلانتران بنام وقت، طایفه محمود شاهی ایل نوئی؛ محمد شفیع خان بود. ایشان معلم ملا مکتبی آن روزگار، فتوا و نظر در مورد شریعت و دین می داد. به همین علت برخی بلاد سرخود و خودمختار، گاهی با ایشان سرستیز داشتند. اما وی یک انسان دارای روحیه تساهل و تسامح بود. و معتقد بود شریعت و دین می تواند تولید اصلاحات کند بدون شک محمد شفیع خان نوئی مسلمان دوازده امامی بودند.
راوی مرحوم کی درویش خان زرین فرزند شکراله خان فرزند آقاخان فرزند اسداله خان نوئی از طایفه محمود شاهی در مورد محمد شفیع خان فرمود: علیرغم اینکه در آن دروان تعلیمات عمومی و آموزش پویا هنوز تکامل نیافته بود اما محمد شفیع خان نوئی از روش «دوبر»، «اَن»، «دوبر»، «اِن»، در تدریس قرآن استفاده می کردند.
حاج خدابخش محمدی رزمنده و جانباز جنگ تحمیلی با۸۲ سال سن در مورد ایلات بویژه نوئی اظهار داشت ایلات در گذشته بصورت ملک الطوایفی بوده و ابراز قدرت کلانتر یا حاکم در سرگذشت ایلات نقش اساسی داشت. بنابراین همه ایلات استان کهگیلویه و بویراحمد با توجه به عوامل و اتفاقات تاریخی دچار فراز و نشیب شدند.
زمانی کی شاه مصیر از طایفه محمود شاهی ایل نوئی جدتیره شاه مصیر طایفه صالحانی و دارای دو فرزند بنامهای کی «مهمد» جدتیره با مهمدی طایفه طاس احمدی و برادرش کی احمد جدتیره با احمدی در بختیاری و برادر کی شاه مصیر، کی صفان جدتیره ای از طایفه نده ای ایل نوئی و همچنین کی محمدعلی خان برائی (ابراهیم) نوئی در حوزه سررود حاکمیت داشتند. ایلی با عظمت و با اقتدار و شکوه با حاکمیت کاظم خان ها، کی شاه مصیرها، کی محمد شفیع خان ها و کی محمد باقر خان ها و زمانی محمدشفیع خان مقتدر ضابطه چهار بنیچه (نوئی، بویراحمد، چرام و دشمن زیاری) شاخه ای از ایل جاکی از بازماندگان پارس آریایی؛ بوسیله سیاست اختلاف اندوزی امرای قاجار میان ایلات لُر، ساختار سیاسی اش افول کرد. اگرچه سرنوشت بشر دست خداوند منان است.
وی همچنین در مورد طوایف ایل نوئی فرمود؛ طوایف باشرانی، برائی (ابراهیم)، چیتابی، سارانی، سرکوهکی، صالحانی، نده ای و تیره های کی شاه مصیر و کی صفان محمود شاهی حوزه عباسی های نوئی سررود می باشند این اظهارات تاریخ مند گرانسنگ حاج خدابخش محمدی با حضور آقایان موسی آرام از تیره با مهمدی محمود شاهی نوئی از طایفه طاس احمدی، سرافراز محمدی، روح اله مردانی، ولی بهگام و یار محمد بهگام مصاحبه، تفکر، استنباط و استنتاج گردید و دارای اعتبار و روایی است.
بنابراین در این مقطع زمانی، ساختار اجتماعی سیاسی ایل نوئی به ترتیب حروف الفبا شامل: باشرانی، برائی (ابراهیم)، بوائی، پاپی، جلاله ای، دلاوری، زیلایی، زنگنه ای، سارانی، سرکوهکی، سادات نوئی، شرانی، شیخ تیر آبگون، شیخ هابیل، صالحانی، محمود شاهی، ملا کلبی، مهوینی (مهدینی)، میراحمدی، نده ای و ناصری دره موردی می باشد.
بعلاوه طایفه محمود شاهی کلانتران بعبارتی خوانین و خاندان کلانتری ایل نوئی هستند.
نویسندگان:ولی بهگام،یار محمد بهگام
پر از غلط نگارشی است. هیچ پیوندی میان مطالب نیست