به گزارش صدای جنوب ، بر اساس آمارهای اعلام شده ۷۷ هزار نفر از جمعیت ۷۱۳ هزار نفری کهگیلویه و بویراحمد در حاشیه‌های یاسوج و دوگنبدان زندگی می‌کنند که بیش از ۱۰ درصد مردم استان را شامل می‌شود.
بیشتر این افراد از روستاها به شهر مهاجرت کرده‌اند اما به دلیل نداشتن وضعیت اقتصادی مناسب در شرایط نامناسبی در حاشیه شهرها سکونت گزیده‌اند.
خالی شدن روستاها، کاهش جمعیت روستایی و نیروی کار کشاورزی، افزایش بیکاری، کاهش تولیدات کشاورزی، چالش‌های اجتماعی برای خانواده‌ها، رشد آسیب‌ها در حاشیه شهرها، افزایش مشاغل کاذب و نارضایتی‌های اجتماعی و اقتصادی از جمله پیامدهای این پدیده است که بر بخش‌های زیادی از جامعه و نیز ساختارهای اقتصادی و اجتماعی تأثیر منفی بلندمدت می‌گذارد.
هم اکنون کمتر از ۴۷ درصد از جمعیت ۷۱۳ هزار نفریکهگیلویه و بویراحمد در مناطق روستایی زندگی می‌کنند و این رقم در سال ۸۵ و قبل از آن همواره بالای ۵۰ درصد بود.
کهگیلویه و بویراحمد یک هزار و ۶۷۶ روستای دارای سکنه دارد.
** هشدار مسئولان نسبت به افزایش حاشیه نشینی در یاسوج
حجت الاسلام سید علی فتح میرمحمدی مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری کهگیلویه و بویراحمدگفت: ۷۷ هزار نفر حاشیه نشین در استان زندگی می‌کنند که از این تعدات ۴۵ هزار نفر مربوط به شهرستان بویراحمد و مابقی نیز مربوط به شهرستان گچساران است.
فرماندار بویراحمد گفت: افزایش حاشیه نشینی در اطراف شهر یاسوج از جمله مادوان، مهریان و بلهزار، سبب گسترش انواع آسیب‌های اجتماعی در این مناطق شده است.
سید محمدکاظم نظری افزود: شهرستان بویراحمد در سال ۱۳۹۵ با پذیرش حدود ۲۳ هزار نفر مهاجر از نقاط مختلف کهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان یکی از مهاجرپذیرترین شهرستان‌های کشور محسوب می‌شود.
وی اظهار کرد: ریشه یابی آسیب‌های اجتماعی موجود در حاشیه شهر یاسوج و اقدام برای کاهش آنها به عزم عمومی نیاز دارد.
مسئولان با توجه به کاهش ۲ درصدی جمعیت روستایی و سکونت در اطراف شهرها به ویژه در یاسوج طرح‌هایی برای توسعه روستاهای کهگیلویه و بویراحمد در نظر گرفته‌اند.
مدیر کل امور اجتماعی استانداری کهگیلویه و بویراحمدگفت: با گسترش حاشیه نشینی آسیب‌های اجتماعی هم بیشتر می‌شود.
حجت الاسلام سید علی فتح میرمحمدی افزود: دستگاه‌های اجرایی و فرهنگی باید توجه ویژه‌ای به پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در مناطق حاشیه نشین داشته باشند.
وی گفت: در ۶ ماه اول امسال ۷۰۰ کارگاه آموزشی برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در استان برگزار شد.
رئیس بسیج سازندگی کهگیلویه و بویراحمد از تخصیص ۲۰ میلیارد ریال اعتبار برای محرومیت زدایی و خدمات دهی به محلات حاشیه نشین شهر یاسوج خبر داد.
سرهنگ رضا رنجبر افزود: این اعتبار برای ساخت مسکن، خانه بهداشت و مجتمع‌های فرهنگی در سال جاری در نظر گرفته شده است.
** برنامه‌های در دست اجرا برای توسعه روستاها
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۲۲ طرح آبرسانی با ۱۴۰ میلیارد ریال اعتبار از محل اعتبارات بنیاد برکت وابسته به ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) در این استان اجرا می‌شود.
فیض الله پاسره اظهار داشت: با اجرای این طرح‌ها ۶۰ روستا با جمعیتی افزون بر ۶ هزار و ۲۰۰ نفر در مناطق مختلف استان از آب آشامیدنی سالم بهره‌مند می‌شوند.
وی افزود: عملیات اجرایی این طرح‌ها در ماه جاری با کلنگ زنی طرح آبرسانی به روستای دلی رباط شهرستان باشت آغاز شده است.
مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی کهگیلویه و بویراحمدگفت: در سال ۱۳۹۵ حدود ۳۸۰ میلیارد ریال بودجه از محل صندوق توسعه‌ی ملی برای آبرسانی به مناطق روستایی استان تخصیص داده شد.
وی ابراز داشت: با این اعتبار ۱۸ مجتمع بزرگ آب روستایی و ۸ طرح تک روستایی تعریف و عملیاتی شده است.
پاسره بیان کرد: با بهره برداری از این تعداد مجتمع آبرسانی، ۱۰۷ هزار نفر معادل یک سوم جمعیت روستایی استان از آب آشامیدنی سالم بهره مند می‌شوند.
مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی کهگیلویه و بویراحمدگفت: امسال نیز حدود ۱۳۰ میلیارد ریال از محل صندوق توسعه‌ی ملی برای آبرسانی روستایی استان پیش‌بینی شده است.
وی تصریح کرد: حدود ۱۵۵ روستای کهگیلویه و بویراحمد در دولت یازدهم از نعمت آب آشامیدنی سالم برخوردار شدند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی کهگیلویه و بویراحمد اظهار داشت: این تعداد روستا بیش از ۱۱ هزار و ۶۰۰ خانوار روستایی در قالب ۴۷ هزار و ۸۷ نفر را شامل می‌شود.
وی بیان کرد: این تعداد روستا در قالب ۶۵ طرح آبرسانی با اعتبار افزون بر ۲۴۰ میلیارد ریال از آب سالم بهره‌مند شدند.
مدیرعامل شرکت گاز کهگیلویه و بویراحمد گفت: یک هزار و ۹۲۰ میلیارد ریال اعتبار برای توسعه زیرساخت‌های گاز این استان در سال‌های ۹۷ و ۹۶ پیش بینی شده است که بخش زیادی از آن در مناطق روستایی است.
رحمان خادم افزود: از این میزان اعتبار یک هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال از محل بند (ق) بودجه برای گسترش شبکه گازرسانی در سال‌های ۹۶ و ۹۷، ۱۵۰ میلیارد ریال برای خرید تجهیزات ایستگاه‌های تقلیل فشار، ۱۴۰ میلیارد ریال برای اجرای طرح ممبی و سرآسیاب با ۳۸ روستا، احداث ساختمان‌های اداری و پست‌های امداد با ۱۲۰ میلیارد ریال و اجرای سیستم آی، اس، ام، اس با ۱۰ میلیارد ریال در نظر گرفته است.
مدیرعامل شرکت گاز کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: گچساران نخستین شهرستان سبز این استان در زمینه گازرسانی است.
خادم بیان کرد: میزان بهره مندی مناطق روستایی این استان از نظر بعد خانوار باشت ۸۷ درصد، دنا ۸۶ درصد، بویراحمد ۸۱ درصد، لنده ۶۷ درصد و بهمئی ۶۲ درصد است.
وی گفت: شهرستان‌های کهگیلویه و چرام با ۴۸ و ۳۸ درصد کمترین میزان بهره مندی از گازرسانی را از نظر بعد خانوار در این استان دارند که تلاش می‌شود تا پایان سال ۱۳۹۷ به ۸۰ درصد افزایش یابد.
مدیرعامل شرکت گاز کهگیلویه و بویراحمد گفت: با برنامه ریزی انجام شده. ۳۰۲ روستای این استان تا پایان سال ۹۷ از نعمت گاز بهره مند می‌شوند.
خادم تصریح کرد: تاکنون ۷۵ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار این استان گازرسانی شده است.
معاون بهره برداری شرکت گاز کهگیلویه و بویراحمدگفت: ۵۸۳ روستای استان تاکنون از نعمت گاز برخوردار شد.
مجید روح اللهی اظهار داشت: از این تعداد ۲۳۰ روستا از سال ۹۲ تاکنون به شبکه گاز متصل شده‌اند.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: احیای جنگل‌ها و مراتع از برنامه‌های دولت برای درآمدزایی در جوامع محلی است.
گودرز باقری فرد اظهار داشت: هر هکتار گیاه دارویی آنغوزه ۱۰۰ کیلوگرم شیرابه برداشت می‌شود که ۸۰ میلیون ریال درآمد برای بهره برداران دارد.
وی گفت: بخش اعظم شیره تولید شده به کشورهایی نظیر هند، کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای اروپایی صادر می‌شود.
باقری فرد بیان کرد: تاکنون ۳۵ هزار و ۲۰۰ هکتار از مراتع کهگیلویه و بویراحمد در مناطق تنگ سرخ، تل گاه، سرداب، مله شوره و کاکان و مناطق مستعد دیگر زیر کشت گیاهان دارویی آنغوزه و باریجه رفته است.
وی تصریح کرد: توزیع بذر رایگان، نظارت فنی، کمک به قرق و حفاظت از جمله حمایت‌های منابع طبیعی برای رونق تولید گیاهان دارویی در این استان است.
باقری فرد همچنین از برنامه ریزی برای کشت بادام و بلوط در ۲ هزار هکتار از مراتع مناطق گرمسیری خبر داد و افزود: این طرح در اواخر آذر آغاز خواهد شد.
وی عنوان کرد: سند توسعه گیاهان دارویی کهگیلویه و بویراحمد به تصویب رسیده است که توسعه در مراتع، کشت در مزارع و ایجاد صنایع تبدیلی در آن پیش بینی شده است.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۳۳ هزار و ۵۰۰ هکتار درخت بادام تلخ در منابع طبیعی مناطق گرمسیری و میان بند این استان اجرا شده است.
باقری فرد افزود: این طرح در شهرستان‌های گچساران، باشت، کهگیلویه، چرام، بهمئی و لنده با مشارکت بهره برداران انجام شد.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: برای اجرای هر هکتار بادام کاری و انجام سه سال قرق و حفاظت سه میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال اعتبار هزینه شده است.
باقری بیان کرد: هر پنج هکتار بادام کاری افزون بر افزایش پوشش گیاهی جنگل‌ها و مراتع، حفاظت از منابع آب، زیبایی و مزیت‌های گردشگری یک شغل مستقیم و ۱۰ شغل غیرمستقیم ایجاد می‌کند.
وی با اشاره به مقاوم بودن گونه بادام تلخ بیان کرد: این طرح راهکاری برای احیای پوشش جنگلی و ایجاد جنگل در مناطق فاقد پوشش گیاهی است.
مدیرکل دفتر امور روستایی استانداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: سهم این استان از میزان طرح جامع توسعه اشتغال روستایی در کشور حدود ۳۸ میلیون دلار معادل (یک هزار و ۵۳۰) میلیارد ریال است.
داریوش مظهر اظهار داشت: این میزان اعتبار تخصیص یافته حدود ۲ و نیم درصد از کل مبلغ یک و نیم میلیارد دلار صندوق توسعه ملی در بخش اشتغال روستایی است.
وی بیان کرد: این میزان اعتبار از طریق بانک‌های عامل و در قالب تسهیلات بانکی برای اشتغال روستائیان، عشایر و شهرهای زیر ۱۰ هزار نفر جمعیت اختصاص یافته که سود این تسهیلات نیز ۶ درصد است.
وی ادامه داد: بانک‌های عامل موظفند که علاوه بر پرداخت این تسهیلات به میزان ۵۰ درصد از این اعتبار را از محل منابع داخلی خود برای توسعه اشتغال در روستاها اختصاص دهند.
مدیرکل دفتر امور روستایی استانداری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به برخی دستاوردها و اقدامات دولت تدبیر و امید در حوزه روستایی در این استان گفت: ظرف چهار سال گذشته افزون بر ۹۲۰ میلیارد ریال برای عمران، آبادانی و رونق روستاهای این استان کمک مستقیم توسط دولت شده است.
وی اظهار داشت: افزون بر ۳۵۰ میلیارد ریال از این میزان در سال ۹۵ بوده است.
مدیرکل دفتر امور روستایی کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: ظرف سه سال گذشته افزون بر ۲۵۰ میلیارد ریال تسهیلات از محل‌های مختلف به افراد واجد شرایط در روستاهای این استان پرداخت شده است.
مظفر تاکید کرد: ۲۰۰ میلیارد ریال از این میزان در قالب تفاهم نامه چهارجانبه معاونت توسعه روستایی، بانک سینا، استانداری کهگیلویه و بویراحمد و بنیاد علوی برای رونق تولید و اشتغال به روستائیان این استان پرداخت شد.
وی تعداد اشتغال ایجاد شده از محل پرداخت این میزان تسهیلات در روستاهای کهگیلویه و بویراحمد را افزون بر چهار هزار و ۵۳۹ شغل ذکر کرد.
مظفر ادامه داد که مبلغ ۵۰ میلیارد ریال دیگر نیز از محل صندوق توسعه ملی به روستائیان این استان پرداخت شده است.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: فعالیت‌های فرهنگی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در سال جاری در ۲۷۸ روستا از یک هزار و ۶۴۳ روستای استان از سوی دستگاه‌های دولتی اجرا می‌شود.
علی محمد احمدی اظهار داشت: بر این اساس سهم هر دستگاه در راستای اجرای برای برنامه‌های پیشگیری از آسیب‌ها طی برنامه پنج ساله ششم نیز مشخص شده است.
وی تصریح کرد: سهم آموزش و پرورش ۱۰۰، علوم پزشکی ۵۰، سازمان تبلیغات ۵۰، بهزیستی ۳۰، کمیته امداد ۱۰، بنیاد شهید پنج و اداره تعاون سه روستاست.
احمدی افزود: این روستاها بر حسب میزان خطرزا بودن انواع آسیب‌های اجتماعی دسته بندی شده‌اند.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد یادآور شد: هم اینک حدود ۵۰ آسیب اجتماعی در اطلس آسیب‌های موجود استان هست که اعتیاد، طلاق و افت تحصیلی از جمله این آسیب‌هاست.
احمدی عنوان کرد: دستگاه‌های عضو شورای مواد مخدر از هر گونه موازی کاری و جزیره‌ای عمل کردن در این راستا پرهیز کنند.
واضح است که روستائیان مهاجر از زندگی در حاشیه شهرها خشنود نیستند و در صورت فراهم بودن شرایط مناسب، زندگی در روستا را ترجیح می‌دهند. اما منافع روستائیان در شهرها چیست؟ بیکاری، کمبود امکانات و دسترسی نداشتن به خدمات مختلف بهداشتی و آموزشی شاید سرشاخه‌های اصلی این گونه مهاجرت‌ها باشد.
افزایش زیرساخت‌های اولیه زندگی مانند آب و گاز، ایجاد فرصت‌های شغلی و تلاش برای کاهش آسیب‌های اجتماعی از برنامه‌های در دست اجرای دولت دوازدهم برای رونق روستانشینی در این استان است.
گزارشگر: فرزانه شریفی/ایرنا
