افرادی همچون عیسی فرهی‌نسب که به تیمارگر دنا معروف شده علیرغم وضعیت نامناسب مادی و جسمانی و نبود امکانات به مصاف مشکلات حیات وحش دنا رفته و به مانند مادری مهربان از حیوانات رمیده و درمانده دنا حفاظت می‌کند.
به گزارش صدای جنوب ؛ عباس شیرزادی- آلپ ایران با ۵۲ قله بالاتر از ۴۰۰۰ متر در رشته‌کوه میانی زاگرس قرار گرفته و شهر زیبا و توریستی سی سخت به مانند نگینی در میان این قلل سر به فلک کشیده یکی از دیدنی‌ترین نقاط کشور در جنوب غربی کشور است که آب و هوای متفاوت و گونه‌های جانوری و گیاهی متعدد دارد.
شهر سی‌سخت به شهر برف و آفتاب ملقب شده و در منطقه حفاظت شده دنا قرار گرفته منطقه‌ای که سالانه پذیرای دهها و صدها هزار نفر گردشگر و مسافر و تعداد زیادی توریست است.
دنا از مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران است که در رشته‌کوه دنا در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان قرار دارد. رشته‌کوه دنا با ۸۰ کیلومتر طول، طولانی‌ترین رشته‌کوه زاگرس است.
زیستگاه‌های مهم حیات وحش دنا عبارتند از تنگ شاه قاسم، چهارتنگ کل نقره‌ای، تنگ پوتک، تنگ قدویس، شنبلیه دون، تنگ شهسوار، تنگ حیدری، خاریدون، تل سیاه، آلج، گورویل، آب ملخ، تنگ پونه ای، گردنه بیژن، تنگ حرا، تنگ طوفال، آبشار دره ناری، بن شاهی، گردنه اتابکی، تل سبز، گردنه مورک، جنگل‌های بلوط حاشیه دنا، تنگ بن رود، تنگ کره، نهمون، مورطویله، خاکی، قبله و آسمونی که در این زیستگاه‌ها گردشگران، پژوهشگران و علاقه‌مندان به طبیعت می‌توانند سیمای حیات وحش زاگرس را با چشم مسلح و غیر مسلح براحتی رویت کنند و اکولوژی جامع حیات وحش را می‌توان در این منطقه مورد مطالعه و بررسی قرار داد.
مهم‌ترین مراکز جمعیتی مستقر در حاشیه منطقه حفاظت شده دنا شامل شهر سی سخت، شهر پاتاوه، مجموعه روستاهای کره، روستای میمند، روستای سیور و مجموعه روستاهای پادنا است.
گونه‌های جانوری دنا
تاکنون تعداد ۱۶۹ گونه جانوری در این منطقه شناسایی شده است در سال‌های اخیر با حفاظت از این زیست‌بوم حیاتی، گونه‌های حائز اهمیت چون کل و بز، خرس قهوه‌ای، خوک وحشی، پلنگ و … افزایش یافته‌است.
وجود حیواناتی چون هما، عقاب طلایی و پلنگ که در راس هرم غذایی قرار دارند، نشان از کیفیت این زیستگاه دارند.
تعداد گونه‌های پستاندار پارک ملی و منطقه حفاظت شده دنا عبارتند از: کل و بز، گراز، خرس قهوه ای، پلنگ، گرگ، روباه، کفتار، شغال، گورکن، موش کور، موش خرما، سنجاب جنگلی، خرگوش، سمور، راسو، خفاش، نعل اسبی، گربه وحشی، کاراکال، خفاش گوش بلند، سگ آبی، تشی، جوجه تیغی، سیاه گوش و گوزن زرد ایرانی هستند
اما پرندگان منطقه پارک ملی و منطقه حفاظت شده دنا شامل ۸۴ گونه است که شاخص‌ترین آنها عبارتند از: خانواده قرقاول، کبک دری، کبک معمولی، تیهو، بلدرچین، شاه بوف، جغدهای ماهی خوار، جغد گوش دراز، جغد جنگلی، عقاب پرپا، عقاب جنگلی، عقاب طلایی، کبوتر چاهی، خانواده سبزقبا، خانواده ماهی خورک، خانواده هدهد، خانواده دارکوب، خانواده چکاوک، خانواده سار، خانواده کلاغ، خانواده گنجشک، خانواده سهره و خانواده باز هستند.
با وجود وسعت بسیار بالای پارک ملی دنا و همین طور اراضی مجاور خارج از محدوده محیط زیست کار حفاظت از گونه‌های جانوری را بسیار سخت و طاقت فرسا کرده و با این تعداد اندکی از محیط بان نمی‌توان آن را عاری از خطرات سودجویان کرد.
در این بین افرادی همچون عیسی فرهی‌نسب که به پدر طبیعت دنا معروف شده علیرغم وضعیت نامناسب مادی و جسمانی و نبود امکانات به مصاف مشکلات حیات وحش دنا رفته و به مانند مادری مهربان از حیوانات رمیده و درمانده دنا حفاظت می‌کند.
او سال‌های سال است که همیار محیط زیست شده و همه وقت و زندگی خود را در این راه گذاشته اما آن گونه که باید از سوی مسئولان استانی حمایت نمی‌شود.
تیمارگر حیات وحش دنا مرد دوست داشتنی این روزهای شهر توریستی سی‌سخت عیسی فرهی‌نسب است که مدت ۱۵سال وقت خود را صرف تیمار حیوانات زخمی حیات وحش کرده است.
با وجود سختی های فراوان و بی‌اعتنایی مسئولان اما هنوز با اراده ای قوی و عشقی پایان ناپذیر هم چنان کلی از وقت روزانه خود را برای تیمار کردن حیوانات حیات وحش صرف می‌کند.
عیسی می‌گوید از دوران کودکی علاقه بسیار زیادی به حیوانات داشتم، فرزند سوم خانواده بودم و کودکی‌ام در روستا سپری شد و همیشه با حیوانات دوست بودم.
از آنها ترسی نداشتم و به همین دلیل زمانی که با حیوانات وحشی روبه‌رو می شدم فرار نمی کردم و سعی می‌کردم با نزدیک شدن به آنها این حس را به آنها منتقل کنم که من دوست آنها هستم و از همان کودکی بود که علاقه زیادی برای کمک کردن به حیوانات زخمی داشتم.
تیمارگر و پدر حیات وحش دنا اظهار داشت: بارها در کوه با روباه یا عقاب زخمی روبه رو می‌شدم و از خانه برای آنها مخفیانه غذا می‌بردم، در گذشته محیط زیست این منطقه چنان بکر و دست نخورده بود که کل و بزهای وحشی و سایر جانوران و پرندگانی همچون کبک تا پشت در خانه‌ها می‌آمدند اما امروز دیگر حتی خبری از کبک‌ها نیست.
از بین رفتن محیط زیست توسط انسان ها و شکار این حیوانات توسط شکارچیان باعث شده نسل این حیوانات منقرض شده و تا چند سال دیگر تنها باید به فرزندانمان عکس این حیوانات را نشان دهیم که جای بسی تأسف است.
روش درمانی شما برای حیوانات زخمی چگونه است؟
عیسی می‌گوید با استفاده از داروهای گیاهی پای زخمی عقاب را درمان می کردم و هر روز به پرنده زبان بسته گوشت می دادم، از آنجایی که نمی خواستم با بوی دست من آشنایی پیدا کرده و خوی شکار را فراموش کند سعی می کردم با دستکش غذا بدهم، همچنین پرنده‌ای را ذبح می کردم و در قفس این عقاب می انداختم تا از گوشت شکار تغذیه کند و بعد از مدتی زخم های عقاب درمان می‌شد و پرنده را به کوهستان می‌بردم تا دوباره به طبیعت بازگردد لحظه پرواز این پرنده شکاری که بالهای بسیار بزرگی دارد بسیار زیباست.
تا به امروز چه تعداد حیوان را مداوا کرده و در طبیعت رها سازی کرده‌اید؟
خدا را شاکرم که در طول این پانزده سال توانستم بیش از هزاران پستاندار و پرنده مصدوم و مسموم را به طور کامل درمان و در طبیعت رهاسازی کنم بنابراین هر حیوانی که دچار آسیب می‌شود پس از درمان باید در همان مکانی که آسیب دیده رها شود به این دلیل که حیوانات هم مانند انسانها خانواده دارند.
تنها آرزوی تیمارگر حیات وحش دنا چیست؟
آرزویم این است که بتوانم پارک وحشی در جایگاهی مناسب، شامل نور مناسب و فضای مناسب که در خور حیوانات باشد تهیه کنم تا بتوانم در فضای بهتر با امکانات بهتر وقتم را صرف حیات وحش کرده و به آنها خدمت کنم.
داستان شنیدنی پرواز عیسی با عقاب
عیسی فرهی‌نسب در میان همه خاطراتش از حیات وحش خاطره‌ای جالب و فراموش نشدنی دارد که سرنوشت زندگی او را نیز تغییر داده است.
عیسای داستان ما می‌گوید از آزاد سازی یک پهله عقاب پرده برداشت و گفت: یک روز به بلندترین نقطه نزدیک محل زندگی خود رفتم و عقاب را بال دادم هدفم این بود که می‌خواستم غرور عقاب لکه‌دار نشود.
او می‌گوید خواستم بر بلندای تپه‌ای باشیم که زیر پایش ارتفاع باشد و عقاب بتواند پرواز فراموش شده خود را باز یابد و چنین هم شد عقاب را بال دادم و از قضا عقاب در اوج بال زدن را یاد گرفت و پرواز کرد و انگار خودم در حال پرواز بودم.
تیمارگر طبیعت دنا اقرار می‌کند بعد از این اتفاق، چرخ گردون برای عیسی طور دیگری چرخید و برای او حکایت دیگری رقم خورد چند روز بعد دال یا همان عقاب دنا بر فراز آسمان محل زندگی ما آمد و تا ارتفاع پایین پرواز کرد و چند بال پشت سرهم زد و بالای سر من چرخید و فهمیدم که برای قدردانی و تشکر آمده است.
از آن روزها سال‌ها می‌گذرد بعد از آن داستان روح و روان عیسی به جای دیگری پرواز می‌کند و او تصمیم می‌گیرد که به حیات وحش بدون منت و دستمزد خدمت کند.
او تفنگ خود را می‌شکند و پناهگاهی برای حیوانات در عمق جنگل‌های بلوط می‌سازد دور از چشم شهر پناهگاه او در دل درختان هزار ساله بلوط مامنی برای حیوانات رمیده و رانده از خانه و کاشانه می‌شود.
هادی سینایی از فعالان زیست محیطی و سخنگوی اداره کل محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد به فارس می‌گوید: در حالی که مطابق استاندارد جهانی به ازای هر هزار هکتار یک محیط بان تعریف شده اما در پهنای ۳۱۲ هزار هکتار مناطق تحت مدیریت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد با توپوگرافی متفاوت عمدتا کوهستانی و صعب العبور ۷۴ محیط بان مشغول حفاظتند این یعنی استان با کمبود ۲۳۸ محیط بان مواجه است.
بر همین اساس مجموعه تیم مدیریتی محیط زیست استان، مشارکت جوامع بومی و محلی در امر حفاظت را جزء اولویت نخست خود در برنامه های حفاظت قرار داده و معتقد است تعامل با مردم باید جای تقابل با مردم را بگیرد.
او می‌گوید: جمهوری اسلامی ایران تنها کشوری است که یک اصل از قانون اساسی خود را به حفظ محیط زیست و منابع ملی اختصاص داده ( اصل ۵۰ )، از طرفی اگر توجه کنیم ادیان اسلامی و پیشوایان ما بر حراست از محیط زیست تاکیدات ویژه ای داشتند که این خود حجت شرعی و قانونی را بر ما تمام می کند.
سینایی گفت: تجربه بیش از ۲ دهه حفاظت این اعتقاد راسخ و قلبی را در ما بوجود آورده است که نگاه صرف حفاظتی با امکانات دولتی و حذف نقش مردم یک نگاه کاملا اشتباه و شکست خورده ای است که جز نابودی روزانه طبیعت و هدر رفت بیت المال نتیجه ای نخواهد داشت.
وی گفت: خوشبختانه در سنوات اخیر با تغییر نگاه دولتمردان از تقابل به تعامل، دوستداران واقعی طبیعت رشد چشم گیری داشته، بطوریکه حضور و مشارکت شبانه روزی آنان خصوصا نسل جوان در مهار آتش سوزی ها، خود گواهی بر حرکتی درست در مسیری درست تر است.
او می‌گوید: مجموعه محیط زیست استان دست یاری خود را به سوی مردم در امر حفاظت مشارکتی دراز می کند و معتقد است مشارکت مردم کلید طلایی در حفظ منابع طبیعی و محیط زیست است.
سینایی تصریح کرد: این اداره کل، دست هر دوستدار طبیعتی را که برای حفاظت از محیط زیست استان، قدمی یا قلمی بر می دارد در هر گوشه از پایتخت طبیعت ایران که باشد به گرمی می فشارد و قدردان زحمات آنان در حفاظت از امانت نسل های آینده خواهد بود.
؛ لازم است مسئولان محیط زیست و سایر دستگاه‌های متولی به کمک افرادی همچون عیسی فرهی آمده و در روزگاری که کمبود قرق‌بان و محیطبان موجب هجوم سودجویان به مناق حفاظت شده گردیده این افراد عاشق طبیعت را یاری کنند تا به کمک آنها میراث طبیعی کشور در همه نقاط از جمله در آلپ ایران یا کوهستان دنا برای نسل آینده حفظ شود.
منبع فارس
