صدای جنوب: رسانه‌ها در دوراهی وفاق یا سیاست‌زدگی مواجهه ی رسانه ها با سخنان رؤسای جمهور، البته نه چیزی بدیع و بی سابقه است و نه به خودی خود ناپسند و ناموجه. شأن رسانه، حفظ استقلال کارشناسانه و رعایت فاصله انتقادی معقول در برابر اصحاب قدرت است. به این اعتبار، اتخاذ رویکرد انتقادی در قبال […]
صدای جنوب:
رسانه‌ها در دوراهی وفاق یا سیاست‌زدگی
مواجهه ی رسانه ها با سخنان رؤسای جمهور، البته نه چیزی بدیع و بی سابقه است و نه به خودی خود ناپسند و ناموجه. شأن رسانه، حفظ استقلال کارشناسانه و رعایت فاصله انتقادی معقول در برابر اصحاب قدرت است. به این اعتبار، اتخاذ رویکرد انتقادی در قبال سخنان رئیس جمهور، فی نفسه طبیعی و قابل احترام است. با اینهمه در فرایند چنین رویکردهای نقدی،گاه رویه ها و رفتارهایی پیش گرفته می شوند که نمی توان آنها را ذیل رویکردهای انتقادی اهالی رسانه گنجاند. مصداق چنین رفتاری دیروز در نظرسنجی یک برنامه تلویزیونی خودنمایی کرد.
طراحی این نظرسنجی، ممکن است این ذهنیت را در مخاطب ایجاد کند که دولت چهاردهم کانون تجمیع مجرمان و اقدام کنندگان علیه امنیت ملی است. طبعا در ظاهر کلام، چنین صراحتی نیست اما به نحوی در بطن سئوال خزیده که چه بسا مخاطب عادی، آن را مفروض و مسلّم بگیرد. در سئوال، اشاره مستقیمی به دولت چهاردهم نشده اما خوشه ی مفهومی آن که دالّ مرکزی اش تعبیر”وفاق ملی” است، دولت پزشکیان را نشانه می رود.
پیامد احتمالی دوم چنین نظرسنجی هایی، از ریخت افتادن اَبَرپروژه ی دولت پزشکیان، یعنی وفاق ملی در نگاه مخاطبان است. هراس افکنی و تصویرسازی از شعارهای دولت ها امری بی سابقه نیست. زمانی، شعار اصلاحات را عین اباحی گری جلوه می دادند؛ زمانی دیگر شعار تعامل با جهان را به سازشکاری و وادادگی تفسیر می کردند یا اعتدال را به ضدیت با روحیه جهادی و انقلابی تقلیل می دادند. کسانی از جریان مقابل هم، شعار عدالت خواهی و مهرورزی را مساوی پوپولیسم جا زدند. اکنون همان سنت ناپسند، می کوشد شعار “وفاق ملی” را به دعوت از مجرمان فروبکاهد و آن را از ریخت بیندازد.
در شرایطی که تمام هدف دولت جدید، امید دادن به مردم و رفع تنش ها و تشنج های درونی، و تجمیع و سازماندهی نیروهای متفرق برای جهش در مسیر رفع مشکلات است، نمایش چنین نظرسنجی هایی،معنایی غیر از خنثی کردن تلاش های دولت دارد؟ آیا معقول تر نیست که رسانه های اصلی و مرجع، به جای دامن زدن به شکاف ها، در مسیر هم افزایی حرکت کنند و اگر نقدی دارند، در رفتاری توأم با تأنی و حوصله، روی “عملکردها” متمرکز کنند؟
شک نیست که یک برنامه و یک شبکه و یک معاونت، مساوی کل صداوسیما نیست. این سازمان، نهادی بسیار پیچیده و متنوع و چه بسا از حیث سیاسی نامتجانس است. اما رفتارهای سیاست زده در هر سطحی، نه فقط یک برنامه یا یک شبکه یا یک معاونت بلکه وجهه و وزانت کل رسانه را در چشم مخاطب مخدوش می کند و از مرجعیت می اندازد.
معقول ترین و منصفانه ترین توصیه به رسانه های کشور این است که به کاروان وفاق ملی بپیوندند و حتی از این بالاتر، بیرق وفاق را در دست بگیرند و سپهر رسانه ای کشور را به نمایشگاهی باشکوه از نظرات مختلف تبدیل کنند که همگی برای رفع مشکلات ذیل منافع ملی به اتفاق رسیده اند. این شاید زیاده خوشبینانه باشد اما هرچه هست دور از دسترس نیست به شرط آنکه اراده و برنامه ای برای انجامش باشد.
