پاییز رو به پایان است و زردی‌اش می‌رود تا جای خود را به سفیدی زمستان بدهد، شب چله یا همان شب یلدا، شبی است که پایان پاییز را به آغاز زمستان متصل می‌کند.
به گزارش صدای جنوب شبی که تفاوتش را با تمام شب‌های سال تنها یک دقیقه رقم می‌زند، یک دقیقه بیشتر تا عنوان طولانی‌ترین شب سال را به خود اختصاص دهد.
این شب بهانه‌ای شده برای به جا آوردن صله رحم که همواره مورد تاکید ائمه اطهار بوده است، در این شب مردم خوشحال‌تر و پر شورتر هستند چرا که در دورهمی‌های ویژه‌شان یادی از گذشته‌ها نیز می‌کنند.
مردم هر استانی در این شب آداب و رسومی بومی دارند که در خانواده‌ها اجرا می‌شود، مردمان لُر زبان کهگیلویه و بویراحمدی نیز در این شب رسوم خاصی دارند که موجب می‌شود این شب از به یاد ماندنی‌ترین شب‌های سال‌شان به شمار رود.
در برخی از آداب و رسوم ایران باستان این شب را به نام شب چله نیز می‌شناسند که مادر بزرگ‌ها و پدر بزرگ‌های این استان شب چله را بیشتر از شب یلدا بر زبان می‌آورند، آتش روشن کردن و نشستن دور این آتش از قدیم‌ها مرسم بوده است و هنوز هم در میان برخی از خانواده‌ها دیده می‌شود. یکی از اهداف این آتش روشن کردن دوری از اهریمن و زنده داری یک خانواده است.
خانواده‌های کهگیلویه و بویراحمدی شب یلدا را به واسطه داستان‌ها و دورهمی هایش می‌شناسند افسانه‌هایی که توسط پدربزرگ‌ها نقل می‌شود و کودکان و بزرگتر‌ها برای شنیدن این داستان‌ها سر تا پا گوش می‌شوند.
یکی دیگر از زییایی‌های این شب داستان سرایی مادر بزرگ‌ها برای نوه‌ها است، در ایام قدیم با جمع شدن نوه‌ها دور مادر بزرگ، او برایشان از متیل‌ها و داستان‌های باستانی سخن به میان می‌آورد و آن‌ها را مجذوب این داستان‌ها می‌کرد تا سال‌ها در ذهن خردسالان جاری باشد و بماند.
در میان دورهمی‌های شب یلدا رسمی قدیمی نیز وجود دارد که طرفداران زیادی دارد آن هم شاهنامه خوانی است. گاهی میان خانواده‌های کهگیلویه و بویراحمدی و در دورهمی‌ها فردی که صدای بهتری دارد شاهنامه را باز می‌کند و جذاب‌ترین بخشش را با صدای بلند برای بقیه می‌خواند.
از شاهنامه و داستان نیز که بگذریم از خوراکی محبوب مردم کهگیلویه و بویراحمد در شب چله نمی‌توان گذشت؛ شب یلدا را بدون خوراکی نمی‌توان سپری کرد مردم استان دو نوع غذا در این شب پخت می‌کنند، یکی آش دوغ و دیگری آش ماش، آجیل شب یلدا نیز جای خود را دارد. آجیلی خاص، گندم برشته که برای تهیه آن گندم را چند روز در آب نگه می‌دارند، بعد روی تابه می‌گذارند که برشته شود و سپس موادی از جمله کلخنگ، بادام و کشمش به ان اضافه می‌کنند و اسباب پذیرایی شب یلداری مهمانان می‌شود.
هندوانه، انار و سایر آجیل‌ها نیز در شب چله مردم استان استفاده می‌شود که هر کدام نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند که انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمایندگانی از خورشید در شب به‌شمار می‌روند.
حافظ نیز در کنار سفره تزئین شده شب یلدای مردم کهگیلویه و بویراحمد حضور دارد، فردی که از همه سن بیشتری دارد کتاب حافظ را باز می‌کند و از بقیه می‌خواهد که نیت کنند و بعد به نیت هر کس صفحه‌ای را با صدای بلند می‌خواند و مفهوم شعر را نیز بیان می‌کند.
